Армиядә хезмәт итү һәм бала карау стажга элеккегечә кертелә
Интернет-ресурсларда армиядә хезмәт итү һәм бала карау буенча отпускта булу чорларын хезмәт стажыннан төшереп калдыру турында мәгълүмат таралу сәбәпле, Яңа Чишмә районында клиент хезмәте җитәкчесе (бүлек хокукларында) Лилия ХИРАҖЕВАГА аңлатма сорап мөрәҗәгать иттек.
-Бала яшь ярымга кадәр тәрбияләнгән, армиядә хезмәт иткән, 1нче группа инвалид һәм инвалид, 80 яшькә җиткән пенсионерны карау, гражданин бу вакытта эшләмәвенә карамастан, иминият стажына кертелә.
Моннан тыш, мондый чорның һәр елы өчен гражданинга билгеле бер баллар саны исәпләнә. Әйтик, беренче бала тәрбияләгән өчен – 1, 8 балл, икенче бала өчен – 3,6 балл, өченче һәм дүртенче бала өчен -5,4 балл; чакырылыш буенча һәр ел армиядә хезмәт иткән өчен – 1,8 балл.
Әлеге чорлар стажга үткән яки алар артыннан эшләгән вакытта, аларның дәвамлылыгына карамастан, исәпкә алына. Пенсия билгеләгәндә, шул исәптән иминият булмаган чорларны да исәпкә алып, стажны санау тәртибендә бернинди дә үзгәрешләр булмаячак.
2019 елдан картлык буенча иминият пенсиясенә вакытыннан алда чыгу өчен яңа нигез барлыкка килде. Моның өчен гражданнарга озак сроклы иминият стажына ия булырга кирәк: ир – атлар өчен – 42 елдан да ким түгел, хатын-кызлар өчен-37 елдан да ким түгел. Әлеге норма пенсиягә яңа пенсия яше җиткәннән 2 ел алдан, әмма ир-атлар өчен 60 елдан да иртәрәк түгел, хатын-кызлар өчен 55 елга иртәрәк чыгарга мөмкинлек бирә.
Әйтергә кирәк, бу очракта стажга эш һәм вакытлыча эшкә яраксызлык (больничныйлар) чоры гына кертелә. Ә менә бала карау һәм армиядә хезмәт итү вакыты вакытыннан алда пенсия алу хокукын бирүче озак вакытка исәпләнгән иминият стажына кертелми.
Әмма бу һәм башка чорлар (әйтик, эшкә сәләтсез затны карау; контракт буенча хәрби хезмәт үтүче хәрби хезмәткәрләрнең ирле-хатынлы, алар эшкә урнаша алмаган урыннарда яшәү) пенсия балларында бәяләнә һәм пенсия күләмен билгеләгәндә иминият стажына кертелә. Шуңа күрә гражданнарның барлык пенсия хокуклары озак сроклы стаж өчен пенсия билгеләгәндә исәпкә алына: бер генә чор пенсиягә хокукны билгеләү өчен, икенчесе — пенсия күләмен исәпләү өчен.
