Ачыктан — ачык сөйләшү: «Мәгариф өлкәсендә Коррупция»

— Анна Ивановна, коррупциячел хокук бозуларны профилактикалауда нинди чаралар күрелгәнен сөйләгез әле? 

— Мәгариф учреждениеләрендә коррупция фактларын кисәтү өчен, бу тармакта эшләүче хезмәткәрләрнең ата-аналардан, укучылардан акча һәм матди кыйммәтләр алу очракларын булдырмау максатыннан, без ведомство карамагындагы учреждениеләрне системалы рәвештә тикшерәбез. Бюджет һәм хәйрия акчаларын максатсыз куллану булмасын өчен, кайнар ризыкның һәм товарларның сыйфатын тикшерәбез. Мәгариф оешмалары җитәкчеләренең коррупциягә каршы бурычларының берсе буларак, мәнфәгатьләр конфликтын булдырмау һәм җайга салу буенча чаралар күрү бурычы карала. Мәсәлән, 2022 елда мәнфәгатьләр конфликтын җайга салу буенча район комиссиясенә җитәкчеләрдән 16 хәбәр җибәрелгән: шуларның 14е директорлардан һәм мөдирләрдән башка түләүле эш башкару турында һәм 2се директорлардан якын туганнарын эшкә алу турында. Безнең эшнең «үтәкүренмәлелеге» һәм ачык булуда тагын бер адым — «Электрон балалар бакчасы» системасы. 

— Иң актуаль тема, бу «акча җыю» дигән нәрсә дә бар бит әле, сез бу юнәлештә нинди эш алып барасыз?

— Беренче чиратта, педагогик коллективларда, ата-аналар җыелышларында профилактик әңгәмәләр үткәрәбез, акча җәлеп итү тәртибен аңлатабыз, бу барысы да ирекле, конкрет суммалар юк, исәп-хисап счетларын куллану; һәм, әлбәттә, ата-аналарның ирекле взносларын, шул исәптән белем бирү учреждениесенең мәгълүмати стендларын һәм электрон ресурсларын куллану турында хисап бирәбез. 

— Күптән түгел генә чыгарылыш сыйныф укучылары имтихан тапшырдылар, бу да коррупция куркынычы барлыкка килергә мөмкин булган куркыныч зонамы?

-11 сыйныфны тәмамлаучыларга Бердәм дәүләт имтиханын уздыру пунктында БДИ формасында дәүләт (йомгаклау) аттестация үткәрү кысаларында чыгарылыш укучыларының якын туганнарын кертү тыела, пунктта Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы аккредитацияләгән җәмәгать күзәтүчеләре эшли, һәр аудиториядә һәр аудиториянең имтихан язмасын региональ мәгълүмат эшкәртү үзәгенә мәҗбүри тапшырып, видеокүзәтү алып барыла, бу, үз чиратында, оештыручылар һәм белгечләр тарафыннан имтихан үткәрү пунктында имтихан тапшырганда читтән ярдәм күрсәтү мөмкинлеген булдырмый. Имтихан эшләрен тикшерү Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы боерыгы белән расланган экспертлар ярдәмендә Мәгариф сыйфатын мониторинглау республика үзәгендә башкарыла, эшләрнең тест өлеше объектив компьютер тикшерүен үтә, ә киңәйтелгән планның җаваплары таныклык билгеләресез сканерланган рәвештә ике эксперт тарафыннан тикшерелә;

— Барлык чараларга карамастан, хокук бозулар ачыкланамы?

— Кызганычка каршы, әйе. Агымдагы елда Яңа Чишмә районы прокуратурасы тарафыннан мәгариф учреждениеләре җитәкчеләрендә керемнәр, чыгымнар, мөлкәт һәм мөлкәти характердагы йөкләмәләр турында алдан ук дөрес булмаган яки тулы булмаган белешмәләр бирү өлешендә хокук бозулар ачыкланды. Кемдер больничныйдан өстәмә керем күрсәтмәде, кемдер банк счетын күрсәтергә онытты, җир кишәрлеген күрсәтмәде. Хокук бозуларга юл куйган барлык җитәкчеләр дисциплинар җәзага тартылган.

— Коррупцияне тулысынча бетерү өчен, үсеп килүче буынга мәктәп эскәмиясеннән үк коррупциягә карата түземсезлек хисе тәрбияләргә кирәк. 

— Әйе, сез хаклы, барлык мәгариф учреждениеләрендә дә сыйныф сәгатьләре үткәрелә. Педагоглар төрле формаларда балаларга коррупциянең нәрсә икәнен һәм аның тормышыбызга ничек тәэсир итүен аңлаталар. Безнең укучылар конкурсларда актив катнашалар, социаль реклама төшерәләр, соңыннан аны интернетка трансляциялиләр. Безнең бурыч — «Мин законга буйсынучы гражданин, коррупция безнең җәмгыятькә — үсешкә комачаулый гына, ә мин хәзерге, нык үсеш алган һәм гадел дәүләттә яшәргә телим» дип ышаныч белән әйтә алырлык кешене тәрбияләү.

— Ачыктан-ачык сөйләшү өчен бик зур рәхмәт сезгә, Анна Ивановна.