Җирдә нык басып тора

Яңа Чиш­мә фер­ме­ры Фәр­гат Вә­ли­ев 4 март­та үзе­нең юби­ле­ен - 50 яшь ту­лу­ны бил­ге­ләп үт­те. Соң­гы ел­лар­да ул үз ху­җа­лы­гын­да авыл ху­җа­лы­гы про­дук­ци­я­се җи­теш­те­рү­не, тер­лек­ләр­нең баш са­нын арт­ты­ру­га иреш­те, яз­гы кыр һәм урып-җыю эш­лә­рен оеш­кан төс­тә бе­рен­че­ләр­дән бу­лып баш­ка­рып чы­га.

Фәр­гат Вә­ли­ев бай­так кы­на җа­вап­лы ва­зый­фа­лар баш­кар­ган ке­ше, шу­лай да үз уры­нын ул фер­мер ху­җа­лы­гы оеш­ты­рып, аны үс­те­реп җир­дә та­ба. Хә­зер "Вә­ли­ев Ф.Р." КФХ-да 1500 гек­тар җир, 260 баш МЭТ исәп­лә­нә, ан­да 22 ке­ше эш­ли. Фәр­гат кеч­ке­нә­дән авыл тор­мы­шын - авыл ну­жа­сын бе­леп-та­тып үсә. Үзе ул 1963 ел­ның 4 мар­тын­да Чал­лы Ба­шы авы­лын­да (ул ва­кыт­та Чис­тай ра­йо­ны­на ке­рә) га­ди кресть­ян га­и­лә­сен­дә дөнь­я­га ки­лә. Әти­се бри­га­дир, хи­сап­чы, проф­ком рә­и­се бу­лып эш­ли, әни­се фер­ма­да бо­зау­лар ка­рый, сы­ер­лар са­ва. Фәр­гат кеч­ке­нә­дән спорт­ны яра­та, чаң­гы­да бик ос­та йө­ри, во­лей­бол уй­ный, кө­рәш­тә дә уңыш­лар­га ире­шә. Фи­зик як­тан чы­ны­гу һәм спорт аңа го­мер буе яр­дәм итеп ки­лә. Ул әле дә чаң­гы­га ба­су, бас­сейн­да йө­зү мөм­кин­ле­ген ыч­кын­дыр­мый. Чал­лы Ба­шы һәм Шах­май мәк­тәп­лә­рен тә­мам­ла­гач, тех­ни­кум­га укыр­га кер­гән­че кол­хоз­да кө­тү­че, трак­тор­чы һәм ком­байн­чы яр­дәм­че­се бу­лып эш­ли. Чис­тай сов­хоз-тех­ни­ку­мын­да ике ел укы­ган­нан соң Ф. Вә­ли­ев ар­мия саф­ла­рын­да - тө­зе­леш гас­кәр­лә­рен­дә хез­мәт итә, җит­ле­геп, тө­зү эш­лә­ре бу­ен­ча тәҗ­ри­бә туп­лап кай­та. Дем­бель­гә ул стар­ши­на зва­ни­е­сен­дә ки­тә. Уку­ын тә­мам­лап, 1985 ел­ны Фәр­гат Яңа Чиш­мә авыл ху­җа­лы­гы ида­рә­сен­дә хез­мәт­не сак­лау һәм тех­ни­ка кур­кы­ныч­сыз­лы­гы бу­ен­ча бел­геч бу­лып эш­ли баш­лый. Ике ел­дан соң аны тө­зе­лә тор­ган кир­печ за­во­ды­на ди­рек­тор итеп бил­ге­ли­ләр. Ул ил ги­зеп, җи­һаз­лар кай­тар­ту­га ки­ле­шү­ләр тө­зи, нуль­дән баш­лап за­вод­ны тор­гы­за. 1991 ел­ны Ф. Вә­ли­ев­ны Яңа Чиш­мә "Аг­роп­ромэ­нер­го" оеш­ма­сы­на ди­рек­тор итеп ку­я­лар. Ике ел шу­шы оеш­ма­ны җи­тәк­лә­гән чор­да Фәр­гат оеш­ты­ру сә­лә­тен күр­сә­тә, ба­за­ны ны­гы­та, яңа эш урын­на­ры бул­ды­ра, эш­че­ләр өчен фа­тир­лар тө­зи. Ан­нан бер ел ул "Ки­чуй" кол­хо­зын, 15 ел бу­е­на Яңа Чиш­мә "Аг­роп­ромс­наб­"ын җи­тәк­ли.

2009 ел­дан баш­лап Ф. Вә­ли­ев үзе­нең фер­мер ху­җа­лы­гын оеш­ты­ра, ул ва­кыт­лар­да 274 гек­тар мәй­дан­да үсем­лек­че­лек бе­лән ге­нә шө­гыль­лән­гән һәм ан­да 10 ке­ше эш­лә­гән. Ак­рын­лап фер­мер чә­чү­лек мәй­дан­на­рын арт­тыр­ган, тер­лек­че­лек бе­лән дә шө­гыль­лә­нә баш­ла­ган. Эш­не "Ар­хан­гельс­ко­е" КФХ-дан алып кайт­кан 15 баш сы­ер­дан баш­ла­ган, ә хә­зер 100 баш­тан ар­тык сы­ер исәп­лә­нә. Үт­кән ел са­вым - 47 про­цент­ка, ә ит җи­теш­те­рү 22 про­цент­ка арт­кан. 2010-2011 ел­лар­да гы­на да фер­ма­ны яңа­дан тор­гы­зу­га 7 млн. сум­нан ар­тык ак­ча то­тыл­ган. Ху­җа­лык­та үз­лә­ре үк кат­наш азык җи­теш­те­рә­ләр, аның сос­та­вы­на 8 ком­по­нент ке­рә, азык экст­ру­де­ры са­тып ал­ган­нар. Тап­шы­ры­ла тор­ган сөт­нең сый­фа­тын ях­шыр­ту өчен яңа "Лак­тан-4" фильт­ры са­тып ал­ган­нар. Җа­вап­лы ва­зый­фа­лар­да эш­ләп, Фәр­гат Вә­ли­ев һәр­чак уку­ын дә­вам ит­кән. 1992 ел­да чит­тән то­рып авыл ху­җа­лы­гы инс­ти­ту­тын тә­мам­лап - бух­гал­тер-икъ­ти­сад­чы бел­геч­ле­ге, ан­нан соң та­гын Мәс­кәү инс­ти­ту­тын тә­мам­лап, юрист бел­геч­ле­ге ала.

1986 ел­да Фәр­гат үзе­нең икен­че яр­ты­сын - Кад­ри­я­сен оч­ра­та. Икәү бер­гә дүрт кыз тәр­би­я­ләп үс­те­рә­ләр. Кыз­ла­ры бик ях­шы укый, мәк­тәп­не кө­меш ме­даль­ләр­гә ге­нә тә­мам­лый­лар. Олы кы­зы Ләй­сән фи­нанс инс­ти­ту­тын тә­мам­лап, кия­ү­гә чы­га, Са­ба­да баш бух­гал­тер бу­лып эш­ли. Се­ңел­лә­ре Эль­ви­ра (ул ике ел ин­де Ка­зан­да бух­гал­тер бу­лып эш­ли) һәм шул ук юга­ры уку йор­тын­да 5 курс­та уку­чы Ай­сы­лу да аның сук­ма­гын­нан кит­кән. Кеч­ке­нә­лә­ре - Гөл­чә­чәк 10 сый­ныф­та укый һәм ул да, мө­га­ен, апа­ла­ры һө­нә­рен сай­лар­дыр. Ба­ла­лар­ны тәр­би­я­ләү күб­рәк ха­ты­ны җил­кә­се­нә төш­кән һәм тө­шә, ул әле бух­гал­тер бу­лып эш­ләр­гә дә өл­ге­рә.

Буш ва­кыт­ла­рын­да Фәр­гат та­ри­хи ки­тап­лар укыр­га, де­тек­тив­лар ка­рар­га яра­та. Те­ле­ви­зи­он тап­шы­ру­лар прог­рам­ма­сын­нан спорт­ка һәм яңа­лык­лар­га өс­тен­лек би­рә.

Ф.Р. Вә­ли­ев ике тап­кыр ха­лык де­пу­тат­ла­ры­ның ра­йон Со­ве­ты де­пу­та­ты бу­лып сай­лан­ган, һәр­чак ак­тив тор­мыш рә­ве­ше алып ба­ра, хәй­ри­я­че­лек эш­чән­ле­ген­дә кат­на­ша. Эш­чән­лек­нең төр­ле юнә­леш­лә­рен­дә нә­ти­җә­ле эш­лә­ве өчен бер­ни­чә тап­кыр ра­йон ха­ки­ми­я­те­нең, авыл ху­җа­лы­гы ми­нистр­лы­гы­ның, авыл ху­җа­лы­гы һәм азык-тө­лек ида­рә­се­нең Мак­тау гра­мо­та­ла­ры, рәх­мәт хат­ла­ры бе­лән бү­ләк­лән­гән. Аның шу­лай ук 1982 ел­да Мәс­кәү Крем­лен­дә тап­шы­рыл­ган ВЛКСМ ҮК-нең Мак­тау гра­мо­та­сы да бар.

Фәр­гат Вә­ли­ев­ка тап­шы­рыл­ган бар­лык кот­лау­лар­га без дә ку­шы­ла­быз, аңа ки­лә­чәк­тә дә хез­мә­тен­дә уңыш­лар, исән­лек-сау­лык һәм га­и­лә бә­хет­е те­ли­без.