Төп игътибар – терлекчелеккә

Бар­лык 72 фер­мер ху­җа­лы­гы­ның 2011 ел­да­гы эше­нә җен­тек­ле ана­лиз бе­лән ра­йон авыл ху­җа­лы­гы ида­рә­се на­чаль­ни­гы Сер­гей Ба­ра­нов чы­гыш яса­ды. Фер­мер ху­җа­лык­ла­ры та­ра­фын­нан 25,5 мең га сө­рү җир­лә­ре эш­кәр­те­лә (бар­лык мәй­дан­ның 29 про­цен­ты), алар­да 4511 баш МЭТ (бар­лык тер­лек­ләр­нең 30,5%), 945 баш дуң­гыз (100%) һәм 4732 баш са­рык (100%) ас­ра­ла.

Тер­лек­ләр үр­че­тү бе­лән бар­лы­гы 22 фер­мер (32%) шө­гыль­лә­нә. Баш­ка­лар ба­ры тик үсем­лек­че­лек бе­лән ге­нә шө­гыль­лә­нә­ләр һәм алар­ның ки­лә­чә­ге (перс­пек­ти­ва) юк, ба­ры тик суб­си­дия хи­са­бы­на гы­на яши­ләр. КФХ­ның ки­лә­чә­ге бул­сын өчен тер­лек­ләр үр­че­тү эше бе­лән шө­гыль­лә­нер­гә ки­рәк.

2011 ел­да КФХ-лар 30 про­цент сөт һәм 45 про­цент ит (җи­теш­те­рел­гән бар­лык про­дук­ци­я­нең) җи­теш­тер­гән­нәр. Тер­лек­ләр мул итеп (биг­рәк тә сы­ер­лар) ас­ра­ла тор­ган КФХ­лар уңыш­лы һәм тот­рык­лы эш­ли­ләр - бу "Коз­лов В.В.", "Зу­бов В.С." КФХ, "Ар­хан­гельс­ко­е" КФХ" ҖЧҖ. Тер­лек­че­лек­тә төп игъ­ти­бар ясал­ма ор­лык­лан­ды­руны кер­тү­гә, нә­сел эше алып ба­ру­га, хез­мәт дис­цип­ли­на­сын кү­тә­рү­гә (арт­ты­ру), ә үсем­лек­че­лек­тә - сый­фат­лы ор­лык чә­чү­гә, аш­ла­ма кер­тү­гә, ал­дын­гы тех­но­ло­ги­я­ләр­не кул­ла­ну­га юнәл­де­ре­лер­гә ти­еш.

Соң­гы ел­лар­да дәү­ләт КФХ һәм ШЯХ үсе­ше­нә зур игъ­ти­бар би­рә. 2011 ел­да КФХ-лар­га ак­ча­ла­та, аш­ла­ма һәм ЯММ бе­лән 29,7 млн. сум­лык яр­дәм күр­сә­тел­гән, бу 1 га сө­рү җи­ре­нә 1165 сум ди­гән сүз (кай­бер КФХ­лар­да суб­си­дия сум­ма­сы бер ел эчен­дә би­рел­гән хез­мәт ха­кы сум­ма­сын­нан да ар­тып ки­тә). 5 ел­да ШЯХ үс­те­рү­гә 169,4 млн. сум­лык 1055 кре­дит би­рел­гән. Авыл хал­кы­на бу­лыш­лык күр­сә­тү йө­зен­нән "Г­рант-Ли­зинг" прог­рам­ма­сы эш­ли (2011 ел­да ин­де 3 трак­тор алын­ган), үз иле­без­дә җи­теш­те­рел­гән тех­ни­ка са­тып алу 50х50 схе­ма­сы бу­ен­ча алып ба­ры­ла, кре­дит­лар­ның про­цент став­ка­сы суб­си­ди­я­лә­нә, га­и­лә фер­ма­ла­ры тө­зе­ле­ше­нә суб­си­ди­я­ләр бү­леп би­ре­лә һ.б.

Әм­ма авыл хал­кын бор­чый тор­ган кай­бер мәсь­ә­лә­ләр (со­рау­лар) бар әле - бу авыл ху­җа­лы­гы про­дук­ци­я­се­нә һәм баш­ка тар­мак­лар­да җи­теш­те­рел­гән про­дук­ци­я­гә бул­ган бә­я­ләр ча­гыш­тыр­ма­сы, авыл ху­җа­лы­гы ма­ши­на­ла­ры һәм трак­тор­лар­ның туз­ган бу­луы, суб­си­ди­я­ләр­не бү­лү­дә­ге га­дел­сез­лек (алар­ның күп­че­лек өле­ше эре аг­ро­хол­динг ком­па­ни­я­лә­ре­нә ки­тә).

Кон­фе­рен­ция аза­гын­да Сер­гей Ба­ра­нов кадр­лар әзер­ләү мәсь­ә­лә­се­нә дә тук­тал­ды, ә бү­ген­ге бу­рыч ал­да­гы чә­чү эше­нә тех­ни­ка­ны ре­монт­лау, ор­лык әзер­ләү, ЯММ һәм аш­ла­ма са­тып алу бу­лу­ын әйт­те.

Док­лад бу­ен­ча фи­кер алы­шу­да КФХ баш­лы­гы Ни­ко­лай Ско­ков, Чер­туш­тан га­и­лә фер­ма­сы җи­тәк­че­се Гөл­си­нә Сит­дый­ко­ва, Мәш­гуль­лек үзә­ге ди­рек­то­ры Лу­и­за Ис­ха­ко­ва һәм Ту­был­гы­тау авыл җир­ле­ге баш­лы­гы Фә­рит Фәт­та­хов­лар кат­наш­ты.

Кон­фе­рен­ци­я­дә фер­мер ху­җа­лык­ла­ры­ның рес­пуб­ли­ка съ­ез­ды­на де­ле­гат­лар сай­лан­ды. Без­нең ра­йон­нан Ка­зан­га ра­йон­ның фер­мер ху­җа­лык­ла­ры бер­ләш­мә­се рә­и­се, КФХ баш­лы­гы Алек­сандр Хорь­ков, га­и­лә сөт­че­лек фе­рма­сы баш­лы­гы Гөл­си­нә Сит­дый­ко­ва, "Ка­рат" ко­о­пе­ра­ти­вы җи­тәк­че­се Фә­рит Вә­лиул­лин һәм ШЯХ җи­тәк­че­се Әл­фия Гыйль­мет­ди­нов­алар ба­ра­чак.

Ан­нан фер­мер ху­җа­лык­ла­ры баш­лык­ла­ры авыл ху­җа­лы­гы һәм азык-тө­лек ида­рә­се на­чаль­ни­гы һәм бел­геч­лә­ре бе­лән үз­лә­ре­нең көн­дә­лек мәсь­ә­лә­лә­ре бу­ен­ча фи­кер алыш­ты­лар.