КДН рейдлары

Юл өзек­ле­ге һәм бо­зык тор­мыш

Юл­лар өзек чак­та Пет­ро­па­вел Бис­тә­сен­дә Люд­ми­ла­ны та­бар­га ты­рыш­тык, авыл хал­кы сүз­лә­ре­нә ка­ра­ган­да, ул әле һа­ман спирт­лы эчем­лек­ләр кул­ла­на, ба­ла­сын бак­ча­га йөрт­ми. Аның бе­лән бер­гә яшәү­че ире, Иван Су­са­нин ро­ле­нә ке­реп, по­ляк­лар­ча, аның әби­сен­дә "ку­нак бу­лу­ын" бе­лә то­рып, ко­мис­сия әгъ­за­ла­рын саз ярып үзе­нең өе­нә алып бар­ды. Аның ка­ра­вы ху­җа­би­кә­нең үз өен­дә нин­ди тәр­тип­сез­лек бул­ды­ру­ын кү­рү мөм­кин иде. Аны без икен­че урам­да оч­рат­тык, ав­то­бус­ка ке­рү­ен үтен­дек, ал­ко­голь исе бе­лән дәф­нә яф­ра­гы исе бер­гә ку­шы­лып, бө­тен са­лон­ны ту­тыр­ды. "Дәф­нә яф­ра­гы бе­лән аш­ка­за­ным­ны дә­ва­лыйм, шу­ңа чәй­ним", - дип ак­лан­ды Люд­ми­ла. Бу сүз ко­мис­сия әгъ­за­ла­рын ышан­ды­ра ал­ма­ды, алар йө­зен­че мәр­тә­бә әни ке­ше­гә аның ба­ла­сы­на ка­ра­та бул­ган бу­рыч­ла­рын аң­лат­кан ара­да ПДН инс­пек­то­ры Әл­фия Гай­фул­ли­на про­то­кол тө­зе­де.

Укып бу­ла­мы?

Мә­га­риф бү­ле­ге пси­хо­ло­гы Лә­лә Ус­ма­но­ва тәр­би­я­гә авыр би­ре­лү­че ба­ла­лар бу­ла­рак исәп­тә тор­ган һәм опе­кун­лык­ка алын­ган га­и­лә­ләр­дә тәр­би­я­лә­нү­че ба­ла­лар бе­лән ара­лаш­ты. Ул алар­ның дәф­тәр­лә­ре­нә, көн­дә­лек­лә­ре­нә күз сал­ды, проб­ле­ма­ла­ры һәм алар­га нәр­сә оша­вын со­раш­ты. Укы­ту­чы­лар һәм сый­ныф­таш­ла­ры бе­лән үз­лә­рен ни­чек то­тар­га икән­ле­ген өй­рәт­те. Ко­мис­сия әгъ­за­ла­ры үзе­нең ба­ба­сы бе­лән яшәү­че үс­мер­не кү­реп шат­лан­ды­лар, ул әй­бәт укый, өс­те-ба­шы пөх­тә, укы­ту­чы­ла­ры да үс­мер­нең әх­ла­гы тот­рык­лы дип мак­та­ды­лар.

Ре­монт спорт­ка ко­ма­чау­лый

Ека­те­ри­на Бис­тә­сен­дә мәк­тәп­нең спорт­за­лын­да әй­бәт ре­монт ясал­ган, би­ре­дә физ­куль­ту­ра дә­рес­лә­ре һәр­да­им үт­кә­ре­лә, ә ме­нә кич­лә­рен авыл яшь­лә­ре өчен "ә­ле­гә" сек­ци­я­ләр ка­рал­ма­ган, бу хак­та физ­куль­ту­ра укы­ту­чы­сы аң­ла­еш­сыз­рак әйт­те, ул үзе дә бер ба­ла­га җәм­гы­ять тәр­би­я­че­се. Ко­мис­сия фи­ке­рен­чә, ул үзе­нең бу­ры­чын үти ал­мый - ос­таз бу­ла ал­мый, үс­мер­нең әти-әни­се бе­лән элем­тә­не көй­ли ал­ма­ган, аңа аз ва­кыт бү­леп би­рә, си­рәк-ми­рәк тик­ше­рү­ләр үт­кә­рү бе­лән чик­лә­нә. Ә ма­лай тәр­би­я­гә авыр би­ре­лә. "А­җа­ган" клу­бы ди­рек­то­ры Гөл­шат Га­бет­ди­но­ва­ны мо­ңа ми­сал итеп ку­яр­га мөм­кин: Зи­рек­ле­гә без, баш­ка авыл­лар­га ке­бек үк, көт­мә­гән­дә бар­дык һәм Гөл­шат­ны спорт за­лын­да оч­рат­тык, ул ан­да опе­ку­ны бе­лән өс­тәл тен­ни­сы уй­ный иде. Ул яшүс­мер­не спорт­ка җә­леп ит­кән, аның әти-әни­се бе­лән ур­так тел тап­кан, ма­лай үзе­нә ка­ра­та бул­ган хөр­мәт һәм кай­гыр­ту­чан­лык­ны тоя, үзен ты­ныч то­та, үз-үзе­нә ыша­ны­чы көн­нән-көн ар­та ба­ра.

Га­и­лә проб­ле­ма­ла­ры ар­та: ә ал­да нәр­сә?

Чер­туш. Га­и­лә­дә ба­лигъ бул­ма­ган 5 ба­ла. Бер тү­бә ас­тын­да - йорт баш­лы­гы - ба­бай, ха­ты­ны бе­лән әти­лә­ре, өч ба­ла­сы бе­лән кы­зы (ир­дән ае­рыл­ган), тәр­би­я­гә алын­ган ул­ла­ры Са­ша һәм күп­тән тү­гел кеч­ке­нә улы бе­лән шә­һәр­дән кайт­кан ул­ла­ры (тол) яши. Ба­ры­сы да өй­дә бул­ган. Опе­ка һәм по­пе­чи­тель­лек бу­ен­ча бел­геч Жан­на Чер­няк ни өчен яшүс­мер ма­лай­ның өй­дә бу­луы, ә Та­тар Ял­та­нын­да­гы кор­рек­ция мәк­тә­бен­дә тү­гел­ле­ге бе­лән кы­зык­сын­ды. Ма­лай­га ан­да на­чар булуы, укы­ту­чы­лар һәм тәр­би­я­че­ләр­нең аңа ка­ра­та ке­че кү­ңел­ле­лек күр­сәт­мәү­лә­ре ачык­лан­ды. Бу мәк­тәп­тә тәр­би­я­лә­нү­че­ләр­гә ка­ра­та әле­ге­дәй мө­нә­сә­бәт ту­рын­да­гы имеш-ми­меш­ләр­не еш ише­тер­гә ту­ры ки­лә без­гә, тик бу әле гай­бәт­ке­нә­дер, һәр­хәл­дә алар­ны тик­ше­рер­гә яи­сә ки­ре ка­гар­га мөм­кин. "Кай­гыр­ту" ХСХ­КҮ пси­хо­ло­гы Еле­на Яруш­ки­на сөй­ләш­те, аңа уку­ын дә­вам итәр­гә ки­рәк­ле­ген аң­лат­ты.

Ыша­ныр­га­мы - юк­мы, тик­ше­рә­се иде

Ко­мис­сия әгъ­за­ла­ры утыр­ган ав­то­бус кар­шы­на юл­да ук ела­ган һәм бик нык бор­чыл­ган Ма­рия оч­ра­ды. Нәр­сә бул­ды? ди­гән со­рау­га ул үзе­нең проб­ле­ма­сы ту­рын­да сөй­ләр­гә ма­таш­ты. Мәш­гуль­лек үзә­ген­дә исә без­гә ба­ры­сын да тә­га­ен­ләп аң­лат­ты­лар. Кыз эш­сез­лек бу­ен­ча исәп­кә ба­сар­га уй­ла­ган, әм­ма хез­мәт ке­нә­гә­сен­дә­ге соң­гы эш уры­ны ту­рын­да­гы да­та Мәш­гуль­лек үзә­ген­дә­ге мәгъ­лү­мат­лар бе­лән ту­ры кил­ми. Өл­кән инс­пек­тор Ли­лия Са­би­ро­ва тү­бән­дә­ге­ләр­не хә­бәр ит­те: "Е­ка­те­ри­на Бис­тә­сен­дә­ге АҖ-гә Мәш­гуль­лек үзә­ге Ма­ша­га хез­мәт ха­кын кыз эш­тән азат ител­гән­нән соң кү­чер­гән? Аң­лат­ма­лар алу өчен Ека­те­ри­на Бис­тә­се­нә кил­дек. Ма­рия чын­нан да бер­ни­ка­дәр ва­кыт ан­да төр­ле эш­ләр­дә эш­лә­гән, бу хак­та эш ва­кы­тын исәп­кә алып ба­ру та­бе­лен­дә­ге язу дә­лил­ли. Ма­рия дә ки­ле­шә - эш­лә­гән, әм­ма 2010 ел­да гы­на, тик 11 гыйн­вар­дан 1 март­ка ка­дәр эш­лә­гән, ди­гән­не ки­ре ка­га һәм хез­мәт ха­кы ту­рын­да­гы ве­до­мость­тә­ге им­за­сын­нан баш тар­та. Кем­гә ыша­ныр­га, ә кем­гә юк-мо­ны ком­пе­тент­лы ор­ган­нар гы­на тик­ше­рә ала. Ко­мис­си­я­не бу факт шом­лан­дыр­ды, әл­бәт­тә. Һәр­хәл­дә, хә­зер Ма­ша рәс­ми төс­тә эш­сез­лек ста­ту­сы ал­ган һәм мо­ңа бик сө­ен­гән.