Тревога өйрәнчек кенә иде

14 март­та Яңа Чиш­мә гим­на­зи­я­сен­дә ян­гын бу­ла кал­са ни эш­ләр­гә икән­ле­ген өй­рә­нү­ләр бу­ен­ча ча­ра үт­те.

Ба­ла­лар­ны дө­рес итеп эва­ку­а­ци­я­ләү, ан­нан соң­гы эш­ләр, ян­гын­ны сүн­де­рү бу­ен­ча ян­гын сүн­де­рү­че­ләр бе­лән пе­да­гог­лар­ның бер­гә­ләп эш итүе ачык­лан­ды. Өй­рә­нү­ләр мәк­тәп­ләр­нең га­дәт­тән тыш хәл­ләр­гә әзер­ле­ген тик­ше­рү мак­са­тын­да Яңа Чиш­мә ГТХ (МЧС) ида­рә­се­нең ян­гын­га кар­шы сак хез­мәт­кәр­лә­ре бе­лән мә­га­риф бү­ле­ге та­ра­фын­нан оеш­ты­рыл­ды. Иң күп уку­чы­сы бул­ган гим­на­зия үр­нә­ген­дә үз күз­лә­ре бе­лән кү­реп бә­я­ләү өчен ра­йон мәк­тәп­лә­рен­нән җи­тәк­че­ләр ча­кы­рыл­ган иде. Мон­дый өй­рә­нү­ләр гим­на­зи­я­дә еш уз­ды­ры­ла, шу­ңа да "Т­ре­во­га" сиг­на­лы яң­гы­ра­ган­да нәр­сә эш­ләр­гә ки­рәк­ле­ген пе­да­гог­лар да, уку­чы­лар да бик әй­бәт бе­лә­ләр. Бу юлы да план бу­ен­ча эва­ку­а­ция ыгы-зы­гы­сыз, оеш­кан төс­тә үт­те. Ба­ла­лар да, укы­ту­чы­лар да бик сак һәм җи­тез чык­ты­лар: бер­кем дә этеш­мә­де, чөн­ки ты­ныч­лык сак­лау - ян­гын ва­кы­тын­да төп ка­гый­дә­ләр­нең бер­се бу­лып то­ра. Һәр­кем­дә су­лыш ор­ган­на­рын ин­ди­ви­ду­аль сак­лау ча­ра­сы - мар­ля­дан бәй­лә­веч бар иде. Мәк­тәп уку­чы­ла­ры (алар 300ләп иде) класс­ла­ры бе­лән за­пас­та бул­ган чы­гу юл­ла­рын­нан фай­да­ла­нып "я­на тор­ган" би­на­дан чы­гып, мәк­тәп ишек ал­ды­на (пе­рек­лич­ка­га) те­зел­де­ләр. Мо­ңа ни­ба­ры 2 ми­нут­тан ар­тыг­рак ва­кыт кит­те. Ан­нан төр­кем­нәр­не чы­гар­ган пе­да­гог­лар эва­ку­а­ция эш­лә­ре бу­ен­ча җи­тәк­че­гә төр­кемдә бул­ган ба­ла­лар са­ны ха­кын­да хә­бәр ит­те­ләр. Пе­рек­лич­ка ба­ры­шын­да би­на­да бе­рәү­нең дә кал­ма­ган­лы­гы ачык­лан­ды, бар да нор­ма­тив­та ка­рал­ган ва­кыт эчен­дә эва­ку­а­ци­я­лән­гән бу­лып чык­ты. Гим­на­зия ди­рек­то­ры Тать­я­на Сы­ро­ва ут чык­кан оч­рак­та эва­ку­а­ци­я­ләү­нең кай­бер ка­гый­дә­лә­рен ис­кә тө­шер­де: тө­тен­ле ко­ри­дор­дан бар­ган­да бө­ге­лә тө­шәр­гә, кич­ке як­та бул­са, ут­лы таб­ло күр­сәт­кеч­лә­рен ча­ма­лап ба­рыр­га өй­рәт­те һәм киң та­рал­ган "Өй­рән­гән­дә авыр бул­са, су­гыш­та җи­ңел бу­лыр", ди­гән гый­ба­рә­не тел­гә ал­ды. Шул чак­та ише­гал­ды­на ян­гын сүн­де­рү ма­ши­на­сы ки­леп кер­де, ян­гын сүн­де­рү­че­ләр җи­тез хә­рә­кәт­ләр бе­лән брандс­пойт­ны сү­теп, шарт­лы рә­веш­тә ян­ган җир­гә ур­наш­тыр­ды­лар. Уку­чы­лар чит­тән алар­ның һө­нә­ри хә­рә­кәт­лә­рен кы­зык­сы­нып кү­зәт­те­ләр. Ян­гын сүн­де­рү­дә уңыш­лы эш­ләү ге­нә тү­гел, ке­ше го­ме­рен сак­лап ка­лу да ян­гын сүн­де­рү­че­ләр­нең опе­ра­тив һәм гра­мо­та­лы эш итү­е­нә бәй­ле.

Прак­тик өй­рә­нү­ләр­дән соң мәк­тәп ди­рек­тор­ла­ры ТИН (ОБЖ) ка­би­не­тын­да те­о­ри­я­не ка­бат­лау өчен пар­та ар­ты­на утыр­ды­лар. "Без мәк­тәп­тә өй­рә­нү­ләр­не һәр­да­им үт­кә­реп то­ра­быз, ха­та­лар­да өй­рә­нә­без", - дип сөй­лә­де Тать­я­на Сы­ро­ва. ГТХ (МЧС) ида­рә­се вә­ки­ле өй­рә­нү­ләр­нең әй­бәт оеш­ты­ры­лу­ын бил­ге­ләп үт­те, тик әле ки­сә­тү­ләр дә юк тү­гел. Бе­рен­че­дән, ян­гын сүн­де­рү­че­ләр­нең исәп-хи­са­бын (рас­чет) кар­шы алыр­га ки­рәк, алай­са кыйм­мәт­ле ва­кыт­ны кул­дан ыч­кын­ды­ра­сың. Гыйн­вар аен­да Чал­лы­да­гы мәк­тәп­тә чык­кан ян­гында кү­зә­тел­гән ха­та ка­бат­лан­ды. Кыш­кы чор­да ба­ла­лар­ны урам­га, мөм­кин­лек­тән чы­гып, ки­ен­де­реп чы­га­рыр­га, әгәр ки­е­неп өл­ге­рә ал­ма­са­лар, алар­ны якын­да­гы йорт­лар­га, ки­бет­ләр­гә, подъ­езд­лар­га кер­тер­гә (ур­наш­ты­рыр­га) ки­рәк. Ян­гын сиг­на­ли­за­ци­я­се тел­гә кил­гән­дә сүз бе­лән хә­бәр итү җай­лан­ма­сы да эш­ләр­гә ти­еш. Ба­ла­лар­ны югалт­мас өчен эва­ку­а­ци­я­лә­гән­дә алар­ның са­нын исәп­кә алыр­га ки­рәк. Ке­ше­ләр­нең пси­хо­ло­ги­я­се төр­ле: ба­ла­лар­ның кай­бер­лә­ре кур­кып шкаф ар­ты­на яше­ре­нер­гә, өс­тәл ас­ты­на ка­чар­га ма­та­ша. Би­на­дан чык­кач һәр төр­кем­дә ба­ла­лар­ны исем­лек бу­ен­ча бар­лап чы­гар­га һәм нә­ти­җә­лә­рен игъ­лан итәр­гә ки­рәк. Яна тор­ган би­на­ның ти­рә­се­нә конт­роль бул­ды­рыр­га, тә­рә­зә­ләр­не кү­зә­тер­гә ки­рәк: ба­ла­лар­ның кал­ган әй­бер­лә­рен (ноут­бук, өс-баш ки­е­ме) алыр­га ке­рү их­ти­ма­лы бар. Шун­дый ча­ра­лар үт­кә­рү­нең төп бу­рыч­ла­рын­нан бер­се - ян­гын­да фа­җи­га­ле хәл­ләр­гә юл куй­мау.

"Өй­рә­нү­ләр­не еш­рак уз­дыр­саң, эш­ләр көй­ле­рәк ба­ра. Һәр юлы җи­бә­рел­гән ха­та­лар өс­тен­дә эш­ләр­гә ки­рәк", - дип тә­мам­ла­ды вә­кил үзе­нең ана­ли­зын . Ча­ра­да кат­наш­кан по­ли­ция хез­мәт­кә­ре җи­тәк­че­ләр­гә мәк­тәп­ләр­дә про­пуск ре­жи­мын үтәү, тер­рор­га кар­шы баш­ка бу­рыч­лар­ны хәл итү ту­рын­да ис­кәр­де.

РМБ җи­тәк­че­се Алек­сандр Еронть­ев үз чы­гы­шын­да шун­дый хәл­ләр­гә әзер бу­лып то­рыр­га ки­рәк, дип бил­ге­ләп үт­те. Гим­на­зия үр­нә­ген­дә өй­рән­гән мәк­тәп җи­тәк­че­лә­ре­нә шун­дый өй­рә­нү­ләр­не, га­дәт­тән тыш хә­лләр­нең бар­лык ва­ри­ант­ла­рын ка­рап, ха­та­лар­сыз, чи­рек­кә бер мәртә­бә бул­са да үт­кә­рү тәкъ­дим ител­де. Да­и­ми үт­кә­рел­гән га­мә­ли дә­рес­ләр пе­да­гог­лар­ны да, ба­ла­лар­ны да дө­рес эш итәр­гә, те­лә­сә нин­ди экст­ре­маль хәл­ләр­дә па­ни­ка­га би­рел­мәс­кә өй­рә­тә­ләр.

Оль­га ИВА­НО­ВА,

автор фотолары