Хатларда – күңел җылысы

Га­зиз ба­ла­сы үле­мен ки­чер­гән ата-ана­ның хә­лен ба­ла­сын мәң­ге­лек­кә югал­ту ачы­сын та­ты­ган, үз ба­шын­нан үт­кәр­гән ке­ше ге­нә аң­лый­дыр. Ан­дый­лар­ның дөнь­я­сы та­ра­еп, алар мәң­ге­лек­кә ки­теп югал­ган ба­ла­ла­ры үт­кән юл­лар, ел­лар ту­рын­да­гы уй­лар, ис­тә­лек­ләр эчен­дә яши­ләр ди­сәң, ял­гыш бул­мас­тыр.

Ту­был­гы Тау­дан Ярул­ла ага Кә­ри­мов га­и­лә­се­нә бу ачы ба­ла хәс­рә­тен ике тап­кыр ки­че­рер­гә ту­ры ки­лә: бер-бер арт­лы ул һәм кыз­ла­ры фа­ни дөнь­я­дан ба­кый­лык­ка кү­чә­ләр. Бу яз­ма­да шу­лар­ның бер­се - Юнир Ярул­ла улын ис­кә, тел­гә алып үтү­е­без аның ру­хы­на до­га бу­лып ба­рып иреш­сен.

Өс­тә­лем­дә - яңа ки­тап. Юнир Кә­ри­мов­ның хи­кә­я­ләр, 42 хат һәм фо­то­рә­сем­нәр урын ал­ган "Сол­дат хат­ла­ры" (гыйб­рәт­ле по­весть) дип атал­ган ки­та­бы. Үз­лә­ре ва­фа­тын­нан соң авыл­даш­ла­ры, ту­ган­на­ры, якын­на­ры яр­дә­ме бе­лән иҗат җи­меш­лә­ре туп­ла­нып дөнья күр­гән ки­тап ав­тор­ла­ры­ның бу­сы өчен­че­се (Шах­май­дан һәм Чер­туш­тан Зәй­нәп Хә­би­бул­ли­на бе­лән Әк­рәм Гай­на­нов­тан соң). Ки­тап­та­гы хат­лар - Юнир­ның ар­мия хез­мә­тен­нән (1980-82 ел­лар) әти-әни­се һәм ту­ган­на­ры ад­ре­сы­на юл­лан­ган хат­ла­ры. Ки­тап­ны кул­га алып, бе­рен­че би­тен ачу бе­лән мин алар­ны бер тын­да укып чык­тым. Юнир­ның ту­ган ягы­на, ту­ган ни­ге­зе­нә, якын­на­ры­на олы мә­хәб­бәт, кү­ңел җы­лы­сы, як­ты өмет, са­гы­ну-са­гыш хис­лә­ре бе­лән су­га­рыл­ган бу хат­ла­рын туп­лап, эш­кәр­теп ки­тап итеп дөнь­я­га чы­гар­ган Ярул­ла ага Кә­рим улын ир­тә­рәк югал­та­сын си­зен­гән ди­яр­сең, шул го­мер­дән бир­ле аның хат­ла­ры сак­ла­нып кил­гән. Алар­ның эч­тә­ле­ген­нән Юнир Ярул­ла улы­ның, кая гы­на бул­са да, хы­ял дөнь­я­сын­да яшә­гән­ле­ге аң­ла­шы­ла. Якын­на­ры ад­ре­сы­на юл­лан­ган һәр яз­ма­сы аның кеч­ке­нә ге­нә хи­кәя сы­ман. Бер­сен­дә ул үзе дә: "…­Хы­я­лый да ин­де мин, го­ме­рем буе хы­ял­ла­нып яшә­дем, ки­лә­чәк­тә ми­нем по­весть, хи­кә­я­ләр ае­рым ки­тап бу­лып чы­гар­лар. Мин язу­чы бу­ла­чак­мын. Ша­гыйрь тү­гел, ә про­за­ик. Сез бу ки­тап­лар­ны укыр­сыз. Үз ба­лаң­ның ки­та­бын укып уты­ру ата-ана өчен нин­ди зур бә­хет!!! Мин ар­ми­я­дән соң, ир­тә­ме-соң­мы, яшь язу­чы­лар са­фы­на ба­са­чак­мын… Мин мо­ңа ыша­нам. Чөн­ки мин үзем­дә­ге та­лант­ны си­зәм…, - дип, хы­ял­ла­нып яз­ган бу­ла да бит… Дөнья без ди­гән­чә ге­нә тү­гел шул. Шу­лай да улы­ның ки­тап чы­га­ру хы­я­лын үзе үл­гән­нән соң бул­са да Ярул­ла ага чын­га ашыр­ган. Бу ки­тап­ны як­ты дөнь­я­га чы­га­ру­да үз­лә­рен­нән өлеш керт­кән Ро­за, Ай­гөл, Ал­су Кә­ри­мо­ва­лар­ның Юнир Ярул­ла улы­на бул­ган олы хөр­мәт­лә­ре дә аның ру­хы­на до­га бу­лып ба­рып иреш­сен.

Ки­тап­ның бе­рен­че би­тен­дә урын ал­ган Та­тарс­тан­ның ат­ка­зан­ган укы­ту­чы­сы, хез­мәт ве­те­ра­ны Миңзи­фа Са­би­ро­ва­ның ке­реш сү­зе Юнир Ярул­ла улы ту­рын­да­гы як­ты ис­тә­лек­ләр­не (кыс­ка­ча гы­на аның уз­ган го­мер юлы) үз эче­нә ал­ган. Яз­ма­сы аза­гын­да ул: "Ю­нир­ның "Сол­дат хат­ла­ры" ди­гән ки­та­бын уку­чы­лар сө­е­неп ка­бул итәр­ләр. Ки­лә­чәк­тә ки­тап­ның дә­ва­мы да як­ты дөнь­я­га аваз са­лыр әле, бәл­ки, ди­гән өмет­тә ка­ла­быз", - ди. Амин, шу­лай бу­ла күр­сен.

"Сол­дат хат­ла­ры" бе­лән якын­нан­рак та­ны­шыр­га һәм аны үз ки­тап киш­тә­лә­рен­дә бул­ды­рыр­га те­ләү­че­ләр, ми­ңа кал­са, аз бул­мас. Чөн­ки Юнир Кә­ри­мов ту­рын­да­гы як­ты ис­тә­лек­ләр­не әле күп­ләр оны­тыр­га өл­гер­мә­гән­дер, йө­рәк­лә­ре­нең бер поч­ма­гын­да сак­ла­на­дыр, дип уй­лыйм. Хөр­мәт­ле уку­чым! Ки­тап си­нең хө­кем­гә әзер, укы һәм нә­ти­җә яса, ди­я­се ге­нә ка­ла.

Фи­да­ния ВӘ­ЛИ­УЛ­ЛИ­НА