Музейда яңа очрашуларга кадәр

У­ку елы­ның бе­рен­че чи­ре­ген уңыш­лы тә­мам­ла­ган көн­не, ягъ­ни 2 но­ябрь­дә, Зи­рек­ле ли­це­е­ның 1 - 4 сый­ныф уку­чы­ла­ры ел да үт­кә­ре­лә тор­ган тра­ди­ци­он бәй­рәм­гә - дә­рес-экс­кур­си­я­гә му­зей­га кил­де­ләр.

Бу бәй­рәм мәк­тәп­тә уз­ды­рыл­ган Уңыш бәй­рә­ме­нең дә­ва­мы бу­ла­рак үт­кә­рел­де. Без дә му­зей­да әби-ба­бай­ла­ры­быз­ның ки­ем­нә­ре - күл­мәк-алъ­яп­кыч­ла­ры, кал­фак, бе­лә­зек­лә­ре, чул­пы­ла­ры, чи­тек­лә­ре, тү­бә­тәй­лә­ре бе­лән та­ныш­тыр­дык. Һәр экс­по­нат­ны уку­чы­лар­га күр­сә­теп, кем ки­еп йөр­гән, кем тек­кән яки ул әй­бер кем­не­ке бул­ган, ни­чек те­гел­гән - һәм­мә­сен ба­ла­лар­га җит­ке­рер­гә ты­рыш­тык. Алар бит ке­ро­син лам­па­сын­да яки чы­ра як­ты­сын­да чи­гел­гән, те­гел­гән, ясал­ган! Агач, кү­мер, ти­мер­чы­бык, то­таш чу­ен­нан ясал­ган үтүк­ләр бе­лән үтүк­лә­гән­нәр, чис­та, пөх­тә итеп әби­лә­ре­без, ба­бай­ла­ры­быз аш­ка, мәҗ­лес­ләр­гә йөр­гән! Мә­сә­лән, 17 яшь­лек Га­ри­фул­ли­на Сә­хип­җа­мал кия­ү­гә чы­гар ал­дын­нан 1900 ел­ны үзе ба­ла­и­тәк­ле, шлә­пүр­ле бик ма­тур са­ры ма­те­ри­ал­дан туй күл­мә­ге тек­кән. Аны кү­реп ба­ла­лар да, укы­ту­чыла­ры Са­дый­ко­ва Ве­не­ра Ис­хак кы­зы, Сиб­га­тул­ли­на Эн­җе Тәб­рис кы­зы да сок­лан­ды­лар. Кул бе­лән тек­кән дә ди­мәс­сең. Ка­ма­ло­ва Гөл­си­рә­нең ак би­сер бе­лән тек­кән-чик­кән кал­фа­гы гы­на да ни то­ра! Аны Гөл­си­рә Га­яз кы­зы­ның әби­се 1920 ел­лар­да ук ки­еп йөр­гән. Ке­ро­син лам­па­ла­ры, үтүк­ләр, чул­пы­лар, әби­лә­ре­без­нең күл­мәк-алъ­яп­кыч­ла­ры, ко­ла­кал­ка­ла­ры, 1950 нче ел­лар­да без кул­лан­ган тү­гел­ми дип йөрт­кән ка­ра са­выт­ла­ры һәм ка­ләм­ле руч­ка­лар, ал­тын ука бе­лән чи­гел­гән тү­бә­тәй­ләр - һәм­мә­се дә уку­чы­лар­да кы­зык­сы­ну уят­ты.

Сый­ныф җи­тәк­че­лә­ре һәр әй­бер­нең тәр­би­я­ви ягы­на, чис­та­лык­ка-пөх­тә­лек­кә этә­рү­е­нә өс­тә­мә мәгъ­лү­мат би­реп бар­ды­лар. Бәй­рәм­гә ка­дәр, шу­шы мак­сат­ны күз­дә то­тып, 2нче һәм 3нче сый­ныф­лар җи­тәк­че­се Әл­фия Хәл­фәт кы­зы Гай­фе­тди­но­ва үз уку­чы­ла­рын мах­сус му­зей­га алып кил­де, чөн­ки ли­цей­да уз­ган Уңыш бәй­рә­ме дә та­тар хал­кы­ның мил­ли ки­ем­нә­ре­нә, ашам­лык­ла­ры­на, бәй­рәм­нә­ре­нә ни­гез­лән­гән иде. Уку­чы­лар­ның му­зей­да­гы ки­ем­нәр­гә ки­ен­гән "а­па-әби­ләр­не" сәх­нә­ләш­те­рүе дә ямь­ле, уңыш­лы чык­ты.

Әң­гә­мә-экс­кур­сия бет­кәч, уку­чы­лар­га му­зей да кай­нар бә­рәң­ге, чәй, тәм-том­нар тәкъ­дим ит­те. Бәй­рәм бул­гач, һәр ба­ла­га күч­тә­нәч­ләр дә әзер­лән­де һәм тап­шы­рыл­ды.

Шау­лап-гөр­ләп, кү­ңел­лә­ре ту­лып, ба­ла­лар та­ра­лыш­ты. Му­зей­да яңа оч­ра­шу­лар­га ка­дәр. Ки­ле­гез, рә­хим ите­гез.

Мид­хәт Га­зый­мов,

Зи­рек­ле авылы