«Выля, хут купас!» («Уйнагыз, гармуннар!») - Чуаш Чабаксарында

Чуаш Чабаксары халкы үз «Авыл көне» ндә кунакларны авылга керү юлында ук каршы алды. Ә кунаклар җитәрлек иде: беренчедән, бу-кече Ватаннан читтә яшәүче якташлар. Икенчедән, фестивальдә республиканың алты районыннан килгән катнашучылар, шул исәптән күрше авыл коллективлары да. Өченчедән, алар арасында түбәндәгеләрне атап үтү кирәктер, бу район башлыгы Вячеслав Козлов, Совет рәисе урынбасары, ТР Халыклар ассамблеясе советы башкарма комитеты җитәкчесе, Яңа Чишмә районының Мактаулы гражданины Николай Владимиров, «Татарстан - Яңа гасыр» республика иҗтимагый хәрәкәте башкарма комитеты җитәкчесе Алсу Тарханова, мәдәни мирас объектларын саклау буенча Татарстан Республикасы комитеты рәисе Иван Гущин һәм башкалар бар иде.
Авыл көнен ачу тантанасында Николай Владимиров Чуаш Чабаксары авыл мәдәният йортының «Илем»  иҗат коллективына 25 мең сумлык сертификат тапшырды. Вячеслав Козлов терлекчелек өлкәсендә озак еллар намуслы хезмәте өчен Александр Агуткинга, шулай ук " Выля, хут купас!" оештыру комитеты рәисе Артем Носковка Рәхмәт хаты һәм кыйммәтле бүләк бирде.  Чабаксар авыл җирлеге башлыгы Сергей Моляков хезмәт сөючән, башкаларга үрнәк булган Вячеслав һәм Галина Ермолаевлар гаиләсенә, шулай ук яшь ата-аналар Людмила Сидорова һәм Наталья Димитриева, озак еллар намуслы хезмәте һәм лаеклы балалар тәрбияләүләре өчен Лена Охотникова һәм Ольга Николаевага бүләк тапшырды, авыл аксакаллары Василий Якимкин һәм Василий Николаевны, шулай ук ГТО тапшыру буенча республика дипломына ия булган Василий Тихоновны хөрмәтләделәр. «Иң яхшы сөт тапшыручы» номинациясендә Сергей һәм Людмила Ильдуловлар (аларның хуҗалыгында 24 баш МЭТ бар) билгеләп үтелде. Аларның барысын да «Архангельская краса», «Сурэкэ», «Сударушка», «Ивушка», «Илем» иҗат коллективлары да котлады.
Һәм менә бәйрәмнең иң күңелле өлеше - «Выля, хут купас!» фестиваль – конкурсы башланды. Фестивальне VII Республика фестиваленең Гран-при иясе Эдуард Ильин ачып җибәрде. Аның гармунда өздереп уйнавы күңелләрне җилкендерде. Сәхнәдә бер гармун икенче гармунны алыштырды, соло һәм дуэт, хәтта трио, шулай ук Чистай, Чирмешән, Аксубай, Әлмәт, Нурлат һәм, әлбәттә, Яңа Чишмә районнары үзешчән артистлары чыгышы ямь өстенә ямь булды.
Чуаш халык җырлары, такмаклар, бию халык музыкасы, төрле бию көйләре - болар барысы да тамашачыларның кул чабып, аякларын тыпырдаткан тавыш белән бердәм рәвештә яңгырады: утырган җирдә аларга кушылмый түзеп тору мөмкин түгел иде.
Тамашачылар гармунчылар - конкурста катнашучы Анатолий Никоноров, Петр Носков, Валентин Мучейкин, Александр Савгач, Артем Кирюшев, Владимир Никитин, Александр Ефимов, Алексей Демидов, Рәшит Минабетдинов, Виктор Шмелев, Андрей Спиридоновның гармунда өздереп уйнауларына һәм «Урмандеевские бабушки», «Родничок», «Палан», «Туслах», «Салкус», «Трио», «Тавансем», «Пелеш»  коллективлары чыгышына таң калдылар.
Конкурска йомгак ясаган арада, бәйрәм хуҗалары фестивальнең барлык катнашучыларын һәм чакырылган кунакларны тәмле итеп төшке аш белән сыйладылар. Моның өчен мәктәп ашханәсендә бәйрәм өстәлләре әзерләнгән иде. Ә урамда теләгән һәркем хуш исле пылау, пирожныйлар, бавырсак, чуаш милли куасы һәм ерак түгел урнашкан «рус», «татар», «чуаш» ихаталарында өстәл артында чәй белән бушлай сыйланды.  Тылсымлы җәннәт балалар өчен дә түләүле дә (эшмәкәрләрдән), шулай ук бушлай да (бюджетниклардан) булды.
Шул ук вакытта хуҗалар бию һәм төрле такмаклар белән халыкның күңелен ачарга тырышты. Кыскасы, тик торулар  булмады, шуңа да вакыт сизелмичә үтеп китте. Һәм менә барлык игътибар жюрига һәм җиңүчеләрнең исемнәрен атау, бүләкләр тапшыру хокукына ия булучыларга юнәлтелде.
«Гармун – соло» номинациясендә 1 нче урынны Рәшит Минабетдинов (Чистай), 2 нче урынны Андрей Спиридонов (Әлмәт), 3 нче урынны Владимир Никитин (Нурлат) яулады.
 «Ансамбльләр» номинациясендә: 1 урын - «Урмандеевские бабушки» (Аксубай), 2 урын – «Илем» (Чистай), 3 урын - «Родничок» (Яңа Чишмә).
«Гаилә ансамбльләре» номинациясендә: 1 - «Тавансем» (Нурлат), 2 - «Пелеш» (Чирмешән), 3 - «Палан» (Алексеевск).
«Гармониягә тугрылык өчен» номинациясендә Аксубайдан Валентин Мучейкин, «Җырлаучы гармунчы» - Чирмешәннән Александр Ефимов, «Бәйрәм рухы» номинациясендә - Чабаксар шәһәреннән Анастасия Якушкина, «Перспектива» номинациясендә Нурлаттан Александр Савгачев җиңүчеләр булды.
«Выля, хут купас!»  IX Республика фестиваль–конкурсының Гран - при иясе - бу якташыбыз, гармунчы, Ленино авылыннан «Сурэкэ» фольклор ансамбле аккомпаниаторы Алексей Демидов, дип игълан итү бәйрәмнең кульминациясе булды.  Аңа фестивальнең төп бүләге- Тула гармуны тапшырылды. Призны Эдуард Ильин тапшырды.
Лариса ФЕДОРОВА.
Автор фотосы
Бәйрәмнән башка фотоларны безнең novoshishminsk.ru сайтында карагыз.