Балаларга шундый язмыш телисезме?

Ко­мис­си­я­нең 16 но­ябрь­дә үт­кән чи­рат­та­гы уты­ры­шын­да 5 оч­рак ка­рап тик­ше­рел­де. Бе­рен­че оч­рак­та хәл­ләр ин­де "тө­зә­тү­дән" уз­ган, ике ба­лигъ бул­ма­ган ба­ла­сы бул­ган эчү­че­лек бе­лән ма­вы­гу­чы гр-ка М. (Яңа Чиш­мә­дән) уты­рыш­ка да кил­мә­гән. Баш­ка оч­рак­лар­да хәл­ләр­не әле тө­зә­теп бу­лыр төс­ле. Ике ба­лигъ бул­ма­ган улы бул­ган ата­ны (яңа­чиш­мә­ле М.) сен­тябрь аен­да җә­мә­гать урын­на­рын­да исе­рек ки­леш йөр­гән өчен җа­вап­лы­лык­ка тарт­кан­нар. Ко­мис­сия уты­ры­шын­да аңа ул­ла­ры­на на­чар тәр­бия (үр­нәк) би­рү­ен ас­сы­зык­ла­ды­лар. Га­мәл­дә исә аның ул­ла­ры әни­лә­ре бе­лән күп­тән баш­ка авыл­да яши­ләр икән. Ал­да­гы көн­не ге­нә ко­мис­сия әгъ­за­ла­ры алар яшә­гән авыл­га ба­рып, хәл­лә­ре бе­лән та­ны­шып кайт­кан­нар, уты­рыш­та ан­да да ба­ла­лар өчен уңай­лык­лар юк, ди­гән нә­ти­җә чы­гар­ды­лар. Әти ке­ше га­и­лә­се бе­лән ку­шы­лыр­га те­ли. Ба­ла­лар ха­кы­на аңа участ­ко­вый бе­лән бер­лек­тә ха­ты­ны яны­на ба­рып, га­и­лә­сен кай­та­ру, мө­нә­сә­бәт­лә­рен көй­ләү мәгъ­куль.

Икен­че оч­рак, ун­җи­де яшь­лек ана (кия­ү­дә) үзен өл­кән итеп тоя һәм мөс­тә­кыйль са­ный (гәр­чә бе­ле­ме дә, эше дә юк), яңа ту­ган­на­рын­нан бәй­сез бу­лыр­га ты­ры­шып, еш кы­на гау­га чы­гар­ган, ба­ла ал­дын­да оят­сыз, әдәп­сез сүз­ләр сөй­ләп, кай­на­на-кай­на­та­сы­на янап өен­нән чы­гып кит­кән, хә­зер ту­лай то­рак­та яши. Яшь җән­җал­чы­га вак ху­ли­ган­лык кыл­ган өчен шт­раф тү­ли­се бу­ла. Тик мо­ның бе­лән ге­нә га­и­лә­дә­ге проб­ле­ма­лар хәл ител­ми: яшь­ләр ае­ры­лы­шыр­га җы­е­на­лар, ә ме­нә ба­ла­ны 45 яшь­лек әби­се­нә тәр­би­я­ләр­гә ту­ры ки­лер, мө­га­ен. Бәл­ки егет әни­се­нең яшь га­и­лә­не сак­лап ка­лу өчен яр­дәм итәр­гә тү­зем­ле­ле­ге дә җи­тәр.

Горш­ко­во авы­лын­да участ­ко­вый өч ба­ла ана­сын җы­еш­ты­рыл­ма­ган әй­бер­ләр ара­сын­да пыч­рак идән­дә исе­рек ки­леш күр­гән, җит­мә­сә ба­ла­лар да шун­да бул­ган. Ко­мис­сия әгъ­за­ла­ры гр. Ч. бе­лән әң­гә­мә үт­кәр­де­ләр.

Ә ме­нә Ту­был­гы Тау ур­та мәк­тә­бе ди­рек­то­ры ба­лигъ бул­ма­ган­нар эше бу­ен­ча ко­мис­си­я­гә бер уку­чы­ның әти-әни­се ба­ла­ла­ры­ның сә­ла­мәт­ле­ген кай­гырт­мау­ла­ры ха­кын­да га­ри­за бе­лән мө­рә­җә­гать ит­кән. Ма­лай еш авы­рый, дә­рес­ләр­не күп кал­ды­ра, на­чар укый. Ко­мис­сия уты­ры­шы­на ча­кы­рыл­ган гр. Ш. улы­ның еш авы­ру­ын үзе дә рас­ла­ды. Ко­мис­сия әгъ­за­ла­ры ма­лай­га са­на­то­рий­га юл­ла­ма тәкъ­дим ит­те­ләр. Гр. А.ны ана дип атау мөм­кин тү­гел, шу­лай да ул ике ба­ла тап­кан, ба­ла­ла­ры исә әби­лә­ре тәр­би­я­сен­дә. Ул үзе ба­ла­ла­ры бе­лән Әдәм­сә­дә яшә­ми дә, Яңа Чиш­мә­дән, яки баш­ка җир­дән бә­хет эз­ли. Ко­мис­сия: йә ба­ла­ла­рың­ны тәр­би­я­лисең, йә ана хо­ку­кын­нан мәх­рүм итә­чәк­без, дип куй­ган кис­кен та­ләп­кә кар­шы ул:"…­ба­ла­лар­ны ятим­нәр йор­ты­на гы­на бир­мә­гез, әби­лә­ре бе­лән яшә­сен­нәр" дип ял­ва­рды. Ко­мис­сия 15 де­кабрь­гә чак­лы ва­кыт бир­де: га­и­лә өй­дә­ге проб­ле­ма­ла­рын хәл итеп, ба­ла­лар­га яшәү өчен шарт­лар­ны ях­шыр­тыр­га ти­еш. Бу ба­ла­лар үз га­и­лә­лә­ре­нә ки­рәк­мәс­кә, ятим ба­ла­лар йорт­ла­ры­на, ин­тер­нат­лар­га элә­гер­гә мөм­кин­нәр, ул ча­гын­да ин­де алар­ның тор­мы­шы (яз­мы­шы) уңай бу­ла­сы­на ыша­ныч зур тү­гел. Шу­шы ук уты­рыш­та ка­рал­ган бер ми­сал ки­те­рик. Бер мәр­хә­мәт­ле га­и­лә ба­ла­лар йор­тын­нан ата-ана хо­ку­кын­нан мәх­рүм ите­лү­че­ләр­нең өч ба­ла­сын тәр­би­я­гә ал­ган. Ба­ла­лар­ның пси­хи­ка­сы нык бо­зыл­ган. Биш ел бу­е­на яңа әнилә­ре чын әни­лә­ре бу­лыр­га ты­рыш­кан, тик юк­ка. Ха­тын ба­ла­лар­дан баш тар­тыр­га те­ләп га­ри­за яз­ган. Ко­мис­сия аның үте­не­чен ка­нә­гать­лән­дер­де. Кем үз ба­ла­ла­ры­на шун­дый яз­мыш те­ләр иде икән?