Халык әзер булырга тиеш

1 март­та Бө­тен­дөнья граж­дан­нар обо­ро­на­сы кө­не бил­ге­ләп үте­лә. Бу көн киң җә­мә­гать­че­лек­не граж­дан­нар обо­ро­на­сы хез­мә­те бу­рыч­ла­ры бе­лән та­ныш­ты­ру­га, ха­лык­ны, мат­ди бай­лык­лар­ны һәм әй­лә­нә-ти­рә мо­хит­не сак­лау бу­ен­ча аның эш­чән­ле­ген про­па­ган­да­лау­га өн­ди.

Граж­дан­нар обо­ро­на­сы­ның ха­лы­ка­ра оеш­ма­сы­на 50 ил ке­рә, та­гын 8 ил­нең кү­зә­тү­че ста­ту­сы бар.

Рә­сәй Фе­де­ра­ци­я­се­нең хә­зер­ге­се граж­дан­нар обо­ро­на­сы мил­ли имин­лек сис­те­ма­сы­ның сос­тав өле­ше һәм ил­нең обо­ро­на сә­лә­те бу­ла­рак төп ике юнә­леш­тә эш итәр­гә әзер то­рыр­га ти­еш: бе­рен­че­се - су­гыш хә­рә­кәт­лә­ре ки­леп чы­га (җә­е­лә), зур кү­ләм­ле тер­рор­лык акт­ла­ры бу­ла кал­са, шул исәп­тән кар­шы то­ру­чы як­ның за­ман­ча һәм перс­пек­ти­ва­лы зы­ян са­лу ча­ра­ла­рын киң кул­ла­ну шарт­ла­рын­да үз бу­рыч­ла­рын үтәр­гә, икен­че­се - та­би­гый һәм тех­но­ген ха­рак­тер­да­гы га­дәт­тән тыш хәл­ләр ту­ган­да, шу­лай ук тер­рор­лык акт­ла­ры шарт­ла­рын­да ха­лык­ны һәм тер­ри­то­ри­я­ләр­не сак­лау­да кат­на­шыр­га ти­еш.

Ра­йон­ның граж­дан­нар обо­ро­на­сын (ГО) җи­тәк­ләү­че һәм ко­ман­дир-җи­тәк­че­ләр сос­та­вы ха­лык­ны һәм тер­ри­то­ри­я­ләр­не та­би­гый һәм тех­но­ген ха­рак­тер­да­гы га­дәт­тән тыш хәл­ләр­дән, шу­лай ук су­гыш­чан хә­рә­кәт­ләр үт­кәр­гән­дә ту­ган кур­кы­ныч­лар­дан сак­лау бу­ен­ча ра­йон­ның граж­дан­нар обо­ро­на­сы ал­ды­на ку­ел­ган бу­рыч­лар­ны үтәр­гә сә­ләт­ле. Үт­кә­рел­гән тре­ни­ров­ка­лар да шул хак­та сөй­ли. Уз­ган ел­да мең­нән ар­тык ке­ше кат­на­шын­да 47 объ­ект­та тре­ни­ров­ка­лар, 1300 ке­ше кат­на­шын­да 47 ко­ман­да - штаб өй­рә­нү­лә­ре, 1100 ләп ке­ше бе­лән 16 так­тик-мах­сус өй­рә­нү­ләр, 200 дән ар­тык ба­ла кат­на­шын­да 18 бе­лем би­рү уч­реж­де­ни­е­сен­дә тре­ни­ров­ка­лар үт­те. Бе­лем би­рү уч­реж­де­ни­е­лә­ре­нең укы­ту-мат­ди ба­за­ла­ры ни­гез­дә Рә­сәй ГТХМ (МЧС) та­ләп­лә­ре­нә һәм күр­сәт­мә­лә­ре­нә җа­вап би­рә һәм уку­чы яшь­ләр бе­лән ТИН (ОБЖ) кур­сы бу­ен­ча дә­рес­ләр үт­кә­рү­дә ту­лы кү­ләм­дә фай­да­ла­ны­ла. 2012 ел­да ха­лык­ны хә­зер­ләү һәм укы­ту ра­йон баш­лы­гы - ГО җи­тәк­че­се рас­ла­ган эш прог­рам­ма­сы бу­ен­ча баш­ка­рыл­ды. ГТХ (ЧС) һәм ГО бел­геч­лә­ре һәм ва­зый­фаи зат­ла­ры да бе­лем эс­тә­де­ләр. Ра­йон тер­ри­то­ри­я­сен­дә штат­тан тыш бер ава­рия-кот­ка­ру фор­ми­ро­ва­ни­е­се эш­ли, ан­да 37 ке­ше ке­рә, оеш­ма­лар­да исә мах­сус бил­ге­лән­гән 57 ке­ше исәп­лә­нә. Уз­ган ел­да шарт­ла­ган суүт­кәр­геч­не (нә­ти­җә­лә­рен) тө­зә­тү, ра­йон­ны ты­ныч ва­кыт­тан су­гыш ва­кы­ты­на кү­че­рү, КМС (СОМ) за­во­дын­да ам­ми­ак чы­га­ры­лу­ны бе­те­рү, гим­на­зи­я­дә те­ракт их­ти­ма­лын бе­те­рү һәм күп­ләп ке­ше җы­е­ла тор­ган җир­дә зы­ян кү­рү­че­ләр­не кот­ка­ру бу­ен­ча үт­кә­рел­гән өй­рә­нү­ләр юга­ры оеш­кан­лык, ан­да кат­на­шу­чы­лар­ның тө­гәл һәм дө­рес эш итү­лә­рен күр­сәт­те.

Ту­ла­ем ал­ган­да, ра­йон­да граж­дан­нар обо­ро­на­сы сис­те­ма­сы план­лы ре­жим­да эш­ли, ти­еш­ле ба­за­сы һәм ре­сурс­ла­ры җи­тәр­лек, һәр­ва­кыт га­дәт­тән тыш хәл­ләр­гә әзер бу­лып то­ру өчен ке­ше­ләр­не әзер­ләү һәм мат­ди ба­за­ны ны­гы­ту һәр­да­им алып ба­ры­ла­чак.

yle�An-�= �= t;font-family:Arial'>ә­ре бе­лән ур­так­лаш­ты­лар, үсеп ки­лү­че яшь бу­ын­га төп­ле, акыл­лы ки­ңәш­лә­рен, үгет-нә­сый­хәт­лә­рен, уку­чы­лар­ны кы­зык­сын­дыр­ган со­рау­лар­га җа­вап­лар бир­де­ләр. Ча­ра­да кат­на­шу­чы­лар­ның һәм­мә­се үсеп ки­лү­че бу­ын­га нык­лы ва­тан­пәр­вәр­лек ру­хын­да тәр­бия би­рүе һәм су­гыш­чы-ин­тер­на­ци­о­на­лист­лар­ның исем­нә­рен мәң­ге­ләш­те­рү мак­са­тын­нан шу­шы ча­ра­ны оеш­тыр­ган. "Жи­вая па­мять" про­ек­ты бе­лән рес­пуб­ли­ка­да кат­на­шып грант от­кан Гөл­шат Габ­дул­ла кы­зы­на олы рәх­мәт­лә­рен бел­дер­де­ләр. Су­гыш нин­ди бул­са да, ул кор­бан со­рый, ул яшь, әле чә­чәк атар­га да өл­гер­мә­гән ке­ше­ләр­нең го­мер­лә­рен ала. Ә сол­дат - ул Ва­тан кар­шын­да бир­гән из­ге ан­ты­на туг­ры­лык сак­лап, ба­ры өс­тән би­рел­гән бо­е­рык­ны үтәү­че ге­нә. Аны үтә­мәс­кә аның ха­кы юк. Без дә, әф­ган хал­кы да әле су­гыш ель­яз­ма­сын та­ри­хы­быз бит­лә­ре­нә язып ку­яр­быз. Ки­лә­чәк­тә ба­тыр егет­лә­ре­без ха­кын­да ки­тап­лар язы­лыр, фильм­нар эш­лә­нер. Әле бик күп ел­лар әни­ләр, сөй­гән яр­лар бә­гырь­лә­рен са­гы­нып елар­лар. Әле бик күп ел­лар янып кү­мер­лән­гән чит җир­ләр, дөр­ләп яну­чы танк­лар, үл­гән, хә­бәр­сез югал­ган дус­ла­ры­ның тор­мыш­ка ашы­ра ал­мый кал­ган өмет­лә­ре, эш­ли­се эш­лә­ре, уй-хис­лә­ре су­гыш­чы­лар­ның җан­на­рын ки­ме­рер. Әле бик күп ел­лар мәгъ­нә­сез су­гыш сә­бәп­лә­рен, нә­ти­җә­лә­рен аң­лар­га ты­ры­шып бәр­гә­лә­нер йө­рәк­ләр.

Ва­тан­ны сак­лау­чы­лар кө­не­нә ба­гыш­лан­ган әле­ге ча­ра авы­лы­быз му­зе­ен­да чәй та­бы­ны ар­тын­да дә­вам ит­те.

Фә­ния ЗА­РИ­ПО­ВА,

Зи­рек­ле ли­цее укытучысы