Яңа Чишмә хәбәрләре

Яңа Чишмә районы

18+
Рус Тат
2024 - год Семьи
Гаилә

Мидхәт Газыймов: Зирекле авылыннан Камаловлар гаиләсе үрнәгендә республика тарихы

Гаилә турында хикәя халык иҗаты һәм көнкүрешенә нигез салучы Мидхәт Газыймов тарафыннан җыелган тарихи материаллар нигезендә язылган.


Кичү Адамча (Зирекле) авылы 1730 елда барлыкка килүен, ә Әхмәр - Сәгыйт Камалов якынча 1760 елда туганын исәпкә алып, Камаловлар бабаларының авылга нигез салучыларның берсе булуын әйтергә була.  
Камаловлар нәселенең чылбыры шундый:
Әхмәр-Сәгыйт (1760), Габделхәким (1811), Мөхәммәтгали (1830), Мөхәммәткамал (1866), Салих (1901-1982). Салих Камалов гаиләсе турында бүгенге язма.
Сәгыйт абыйның оныкчыгы Салих КАМАЛОВ 1901 елда туган, 1919 елда гражданнар сугышына алына, 4 ел хезмәт итә. 1922 елда – ачлык елда кайта. Хатыны белән бергә үз бәхетен эзләп шәһәргә китә, әмма бер елдан туган авылына кайта. Әти-әнисе белән бергә авыл хуҗалыгы, балта эше белән шөгыльләнә. 1931 елда «Яңа тормыш» колхозына керә, ул 1931 елның 15 мартында оеша. Колхозга ат сарайлары, амбарлар, күперләр, йортлар төзи, башка агач эшләрен дә башкара. 1942 елның мартында аны фронтка алалар: 1 нче Украина фронтының 32 танк бригадасы составында Салих сапер булып хезмәт итә. Өйгә 1946 елның 16 июнендә генә кайта. Аны шунда ук балта осталары бригадиры итеп билгелиләр һәм Ямаш авылына (ул чактагы 1944-1956 елларда район үзәге) бүрәнәдән мәктәп төзергә җибәрәләр. Аны 4 ел төзиләр.
Туган авылына кайтканнан соң баш-аягы белән колхоз төзелешенә чума – аның бригадасы фермалар, бозаулар, дуңгыз фермалары төзи. 1963 елдан 1968 елга кадәр Зирекле участок хастаханәсен төзиләр. 1969 ел башында хастаханә рәсми рәвештә ачыла.
Хезмәтләре өчен аны «Кичуй» колхозының Мактау китабына, Чистай районының Мактау тактасына кертәләр, «Фидакарь хезмәт өчен» Ленин юбилей медале белән бүләклиләр. Мактаулы төзүче лаеклы ялга 1971 елда гына китә.
Хатыны Гадилә белән дүрт бала тәрбияләп үстерәләр.
Камил КАМАЛОВ (1925-2001) сугыш елларында 17 дивизиянең (Житомир, Украина) 80 нче запас полкында уку бүлеге командиры була. 1950 елда демобилизацияләнә. Физкультура укытучысы булып эшли, КДПИны тәмамлый.
Зәйнәп КАМАЛОВА (1933-2017).  Озак еллар Зирекле элемтә бүлегендә коммутаторда телефончы булып эшли. Аннан Әлмәткә китә, телефончы булып эшен дәвам итә. Биш бала тәрбияләп үстергән.
Хәниф КАМАЛОВ (1936-2017) Зирекле мәктәбенең горурлыгы, Әлмәт шәһәренең Мактаулы гражданины була. И.М. Губкин исемендәге (1967) Мәскәү нефть химиясе һәм газ сәнәгате институтын тәмамлаган. Уйлап табылган дүрт әйбер авторы. Х.С. Камаловның 1959 елдан башлап, барлык хезмәт эшчәнлеге Миннебай газ эшкәртү заводы белән бәйле, ул анда 44 ел дәвамында эшли. Гади эшчедән алып предприятиенең генераль директорына кадәр җитә – 22 ел җитәкчелек итә.
Х. Камалов - Ленин ордены (1985), Хезмәт Кызыл Байрагы (1981), «Почет билгесе» (1976), «Халыклар дуслыгы» (1993), «Ватан алдындагы казанышлар өчен IV дәрәҗә ордены кавалеры» (1997). Нефть сәнәгате отличнигы (1976), ТАССРның атказанган нефтьчесе (1991). «Хезмәт ветераны» (1985), « Татарстанның өч миллиард тонна нефтен чыгару уңаеннан» (2007) медальләре белән бүләкләнгән.
Хәниф Салих улы туган авылына гел ярдәм итеп тора. Менә аның ярдәменең берничә мисалы: 1979 елда көчле салкыннар аркасында (t-50 градус) Зирекле мәктәбенең бөтен җылыту системасы туңды, ул бөтен бер бригаданы ярдәмгә җибәрде, тулысынча җылыту системасы алыштырылды, уку процессы кыска гына вакыттан соң дәвам итте; «Кичуй» колхозына «Урал» янгын машинасы бүлеп бирде; кечкенә диаметрлы торбалардан туган авыл зиратының көнчыгыш ягына койма куйды.
Хатыны Ләйлә белән ике ул тәрбияләп үстерделәр: Илдар (1963 елгы), техник фәннәр кандидаты, Мәскәүдә эшли, Илдус (1969 елгы) «Елховнефть» НГДУ да баш инженер-технолог урынбасары булып эшли.
Самат КАМАЛОВ, 1940 елда туган, Зирекле мәктәбен тәмамлый, Чистай техник училищесын тәмамлаганнан соң, Бөгелмәгә ТАССР авыл хуҗалыгын электрлаштыру буенча идарәгә эшкә җибәрелә.
Зирекле мәктәбенең яшь туган якны өйрәнүчеләренә аның хатыннан өзек:
«Эшемнең беренче 10 елы авыр да, кызыклы да булды, чөнки ул елларда без колхоз производствосын һәм колхозчылар йортын электрлаштырып, авыл хезмәтчәнен караңгылыктан һәм өлешчә авыр физик хезмәттән азат иттек. Үз йортларында Ильич лампочкасын күргән кешеләрнең шатлыклары, бәхете, рәхмәтләрнең бөтен картинасын вак-төягенә кадәр сурәтләп тә булмый. Урамнар яктыртылды, колхозчылар йортларында телевизорлар һәм авыл кешеләренең, бигрәк тә хатын-кызларның хезмәтен җиңеләйтә торган башка көнкүреш электр приборлары барлыкка килә башлады. 1969-1970 елларда бер генә йорт та электрсыз калмады. Алга таба инде җиңелрәк барды. Механизмнар, тракторлар, махсус техника һ.б. барлыкка килә башлады. Эшләү җиңелрәк, кызыклырак, сыйфатлырак һәм җаваплырак булды, чөнки электр белән тәэмин итүнең 1 категорияле объектлары, сәнәгать объектлары һәм мәктәпләр барлыкка килде».
Самат Камалов производстводан аерылмый гына Әлмәт нефть техникумын тәмамлаган, 1970 елдан башлап коллективы елдан-ел план биремнәрен уңышлы үтәгән 1974, 1975 һәм 1978 еллардагы социаль ярышларда күп тапкырлар җиңү яулаган, тугызынчы һәм унберенче бишьеллык ударниклары булган участок белән җитәкчелек иткән. Самат Камаловка 1984 елда «ТАССРның атказанган энергетигы» дигән мактаулы исем бирелә, 1985 елдан хезмәт ветераны.
Озак еллар хатыны Нурия апа ышанычлы тыл була. Алар бергәләп өч бала тәрбияләп үстергәннәр. Улы Илшат әтисе эшен дәвам итә, ул – Әлмәттә Электр челтәрләре начальнигы, Гөлнара - «Татнефть»тә икътисадчы, ә Гөлшат-Казахстанда банк хезмәткәре.
«Бер Зирекле гаиләсеннән Татарстан Республикасының ике атказанган эшлеклесе чыгу - сирәк күренеш, зиреклеләр, бигрәк тә яшь буын, безнең җиребездә шундый кешеләр туып үсүе белән горурланалар. Менә нәрсә ул нәселнең яхшы тамырлары һәм гаиләдә чын хезмәт тәрбиясе!»- дип яза Мидхәт Газыймов.

 

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа

Подписывайтесь на наш Telegram-канал "Шешминская новь"

 


Оставляйте реакции

1

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев

2
X