Елга йомгак ясалды

РМЙ фо­йе­сын­да район эш­мә­кәр­лә­ре та­ра­фын­нан җи­теш­те­рел­гән про­дук­ци­я­ләр­не са­ту-күр­гәз­мә оеш­ты­рыл­ган иде. Ки­ңәш­мә­дә кат­на­шу­чы­лар яңа әзер­лән­гән кол­ба­са­лар, яңа пеш­кән ик­мәк-кү­мәч ише әй­бер­ләр са­тып ала ал­ды­лар, әй­тер­гә ки­рәк, алар зур ас­сор­ти­мент­та тәкъ­дим ител­гән иде. Бар­лык кат­на­шу­чы­лар­га ра­йон­да эш­мә­кәр­лек­не үс­те­рү ту­рын­да языл­ган бук­лет­лар та­ра­тыл­ды. ТР сәү­дә-про­мыш­лен­ность па­ла­та­сы ида­рә­се рә­и­се Ша­мил Аге­ев ки­ңәш­мә­нең мак­са­ты һәм бу­рыч­ла­ры ту­рын­да сөй­лә­де, ул эш­мә­кәр­ләр­дән биз­нес­ны үс­те­рү­дә­ге проб­ле­ма­лар, эш­тә ни­ләр ко­ма­чау­ла­вы ту­рын­да ачык­тан-ачык сөй­ләү­лә­рен үтен­де.

Ра­йон баш­лы­гы Вя­чес­лав Коз­лов сүз алып, ра­йон­да эш­мә­кәр­лек үсе­ше­нә кыс­ка­ча ана­лиз яса­ды. Баш­кар­ма ко­ми­тет җи­тәк­че­се урын­ба­са­ры На­деж­да Поп­ко­ва ра­йон­да ке­че һәм ур­та биз­нес­ны үс­те­рү ту­рын­да­гы док­лад бе­лән чы­гыш яса­ды. Ул 1 гыйн­вар­га ке­че биз­нес­ның 164 субъ­ек­ты һәм 434 шәх­си эш­мә­кәр тер­кә­лү­ен бил­ге­ләп үт­те. Кече эшмә-кәрлекнең теркәлгән субъектлары күрсәткеч-ләре буенча (10 мең ке­ше­гә исәп­лә­гән­дә) со­ци­аль-икъ­ти­са­дый үсеш рей­тин­гын­да ра­йон рес­пуб­ли­ка­да 9 урын­ны яу­ла­ган. Уз­ган ел­да эш­мә­кәр­ләр са­ны 264 ке­ше­гә яки 33 про­цент­ка ки­ме­гән. Үз­мәш­гуль­лек прог­рам­ма­сы бу­ен­ча эш баш­ла­ган эш­сез кал­ган ке­ше­ләр план­на­рын тор­мыш­ка ашы­ра ал­ма­ды­лар һәм ял­ла­нып эш­ләү­че­ләр сый­фа­тын­да хез­мәт ба­за­ры­на әй­лә­неп кайт­ты­лар. 2011 ел­да ке­че эш­мә­кәр­лек ст­рук­ту­ра­сы үз­гәр­де. Авыл ху­җа­лы­гы өл­кә­сен­дә эш­мә­кәр­ләр­не 60 тан 35%ка чак­лы кыс­кар­ту нә­ти­җә­сен­дә сәү­дә итү­дә 20дән 30га һәм эш­кәр­тү сә­нә­га­тен­дә 6дан 17 про­цент­ка чак­лы арт­кан,

1 нче биттә

Ке­че биз­нес предп­ри­я­ти­е­лә­рен­дә 1000нән ар­тык ке­ше эш­ли (ел бу­е­на ха­лык са­ны ар­ту 25 про­цент тәш­кил ит­кән).

2011 ел­да биш ик­мәк пе­ше­рү предп­ри­я­ти­е­се, җи­теш­те­рү­не 7 про­цент­ка арт­ты­рып, 1100 тон­на­дан ар­тык ик­мәк-кү­мәч әй­бер­лә­ре җи­теш­тер­де. Чы­га­ры­ла тор­ган про­дук­ци­я­нең ас­сор­ти­мен­ты ки­ңәй­де. Ра­йон тер­ри­то­ри­я­сен­дә 4 ке­че эш­мә­кәр­лек субъ­ек­ты тө­зе­леш ма­те­ри­ал­ла­ры җи­теш­те­рү бе­лән мәш­гуль. Алар та­ра­фын­нан 170 мең да­нә­дән ар­тык ке­рам­зит блок, 1380 мең квад­рат метр брус­чат­ка чы­га­рыл­ды, 12 мил­ли­он сум­нан ар­тык про­дук­ция са­тыл­ды. Уз­ган ел пы­я­ла па­кет­лар җи­теш­те­рү эше оеш­ты­рыл­ды, 5 ай эчен­дә 140тан ар­тык тә­рә­зә блок­ла­ры ку­ел­ды. Де­кабрь аен­да ме­талл кою це­хы ачыл­ды, ан­да 18 эш уры­ны бул­ды­рыл­ды. 2011 ел­ны эш­мә­кәр­ләр җи­теш­те­рү­не үс­те­рү­гә банк­лар­дан 26 мил­ли­он сум­нан ар­тык кре­дит ал­ды­лар. Уз­ган ел­да то­вар әй­лә­не­ше 570 млн. сум тәш­кил ит­те. Ра­йон тер­ри­то­ри­я­сен­дә 109 ста­ци­о­нар сәү­дә нок­та­сы (шәх­си эш­мә­кәр­ләр­не­ке) һәм ке­че биз­нес субъ­ект­ла­ры эш­ли (бер ел­да 13 объ­ект­ка арт­ты). Ха­лык­тан һәр­да­им со­раш­ты­ру үт­кә­рү шу­ны күр­сә­тә, ха­лык­ның их­ты­я­җы әй­бәт­рәк ка­нә­гать­лән­де­ре­лә баш­ла­са да, ул ту­лы­сын­ча тү­гел. Ха­лык­ның их­ты­я­җы про­мыш­лен­ность то­вар­ла­ры һәм көн­кү­реш тех­ни­ка­сы­ның ас­сор­ти­мен­ты һәм сый­фа­ты бу­ен­ча ка­нә­гать­лән­де­рел­ми. 11 ху­җа­лык итү­че субъ­ект җә­мә­гать тук­ла­нуы хез­мә­те күр­сә­тә, алар­ның то­вар әй­лә­не­ше 38 млн. сум (ар­тыг­рак) тәш­кил ит­те. Уз­ган ел 3 яңа ка­фе (154 ке­ше­гә исәп­лән­гән) тө­зел­де. 19 ин­ди­ви­ду­аль хез­мәт­кәр көн­кү­реш хез­мәт­лә­ре күр­сә­тә, алар­ның кү­лә­ме 29 млн. сум (ар­тыг­рак) тәш­кил ит­те. Күр­сә­те­­лә тор­ган хез­мәт­ләр тө­ре арт­ты: ри­ел­тор­лар хез­мә­те оеш­ты­рыл­ды, компь­ю­тер­лар, те­ле­фон­нар, баш­ка көн­кү­реш тех­ни­ка­сы ре­монт­ла­на, ки­ем­нәр те­ге­лә, рек­ла­ма хез­мә­те күр­сә­те­лә. Шул ук ва­кыт­та хи­мик юл бе­лән чис­тар­ту (хим­чист­ка) пунк­ты юк, ки­ем те­гү пунк­ла­ры да аз, те­ле­ви­зор­лар, көн­кү­реш тех­ни­ка­сы, сә­гать­ләр ре­монт­лау өчен ста­ци­о­нар пункт һәм ма­тур­лык са­ло­ны да юк. ТР да клас­тер үсеш Үзә­ге җи­тәк­че­се Вла­ди­мир Ба­хи­тов по­ли­мер чи­ма­лы кул­ла­нып ке­че биз­нес­ның яңа юнә­леш­лә­рен бул­ды­ру мөм­кин­ле­ге ту­рын­да сөй­лә­де.

ТР да ин­вес­ти­ци­он үсеш агент­лы­гы җи­тәк­че­се урын­ба­са­ры Ли­а­на Сә­е­то­ва ке­че һәм ур­та биз­нес­ка яр­дәм күр­сә­тү­дә рес­пуб­ли­ка­да­гы га­мәл­дә­ге прог­рам­ма­лар ту­рын­да җит­кер­де.

ТР сәү­дә-сә­нә­гать па­ла­та­сы ида­рә­се рә­и­се Ша­мил Аге­ев па­ла­та эшен­дә­ге юнә­леш­ләр, эш­мә­кәр­лек итү эшен­дә­ге үз­гә­реш­ләр, озак срок­лы кре­дит­лар би­рү мөм­кин­ле­ге ту­рын­да хә­бәр ит­те. Эш­мә­кәр­лек эш­чән­ле­ге бу­ен­ча бар­лык со­рау­лар­ны һәм тәкъ­дим­нәр­не па­ла­та сай­тын­да би­рер­гә мөм­кин һәм ту­ган проб­ле­ма­лар­ны хәл итү­дә яр­дәм күр­сә­тер­гә вәгъ­дә ит­те. Ки­ңәш­мә­гә йом­гак ясап, ра­йон баш­лы­гы Вя­чес­лав Коз­лов яңа эш урын­на­ры бул­дыр­ган­на­ры, хәй­рия эш­чән­ле­ген­дә кат­наш­кан­на­ры өчен ке­че һәм ур­та биз­нес җи­тәк­че­лә­ре­нә рәх­мәт бел­дер­де, игъ­ти­бар­ны ха­лык­ка хез­мәт күр­сә­тү­не үс­те­рү­дә, авыл ху­җа­лы­гы про­дук­ци­я­сен эш­кәр­тү өл­кә­сен­дә әле ре­зерв­лар бар­лы­гы­на юнәл­дер­де һәм эш­мә­кәр­лек эш­чән­ле­ген үс­те­рү­дә уңыш­лар те­лә­де.

Ки­ңәш­мә­дә эш­мә­кәр­ләр­нең 20 ке­ше­дән тор­ган җә­мә­гать Со­ве­ты оеш­ты­рыл­ды.

Ком­му­наль хез­мәт­ләр­не та­риф­лар­ны бил­ге­ләү­че 7 предп­ри­я­тие күр­сә­тә, алар 4463 йорт­ка, шул исәп­тән күп­кат­лы 45 йорт­ка, хез­мәт күр­сә­тә­ләр. Уз­ган ел алар та­ра­фын­нан 17,4 млн. сум­лык хез­мәт күр­сә­тел­де, тик җы­ел­ган ак­ча 97 про­цент кы­на тәш­кил ит­те. 26 шәх­си эш­мә­кәр транс­порт хез­мә­те күр­сә­тә, алар 84 мең тон­на­дан ар­тык йөк кү­чер­гән­нәр (та­шы­ган­нар). Бу өл­кә­дә ра­йон эчен­дә йөк та­шу (әй­тик, тер­лек азы­гы) көй­лән­мә­гән. "Шеш­ма-тран­сав­то" пас­са­жир­лар та­шу бе­лән шө­гыль­лә­нә, уз­ган ел­да 22 мең пас­са­жир шу­шы хез­мәт­тән фай­да­лан­ган, ра­йон эчен­дә пас­са­жир­лар йөр­тү( та­шу) на­чар оеш­ты­рыл­ган, пас­са­жир­лар (агы­мы) аз, транс­порт ча­ра­ла­ры җи­теш­ми, бу эш­не зыян­лы итә. Чы­гым­нар­ны кап­лау­га суб­си­дия бү­леп би­ре­лә, бы­ел ав­то­вок­зал тө­зү, пас­са­жир­лар та­шу өчен ав­то­бус­лар кую план­лаш­ты­ры­ла. Өч шәх­си эш­мә­кәр так­си хез­мә­те күр­сә­тә. Хә­зер­ләү­ләр эш­чән­ле­ге бе­лән 13 шәх­си эш­мә­кәр һәм "Ка­рат" ко­о­пе­ра­ти­вы мәш­гуль, 2011 ел­да алар 75 тон­на­дан ар­тык ит, 4 мең тон­на­дан ар­тык сөт, 12 тон­на яшел­чә са­тып ал­ган­нар. Ра­йон баш­лы­гы ини­ци­а­ти­ва­сы бе­лән ит һәм сөт эш­кәр­тү өчен җи­теш­те­рү мәй­дан­чы­гы оеш­ты­рыл­ды. Му­ни­ци­паль ми­лек­кә кол­ба­са це­хы, сыр - «то­лым» җи­теш­те­рү, ит эш­кәр­тү, йон те­тү, йон һәм ма­ку­ла­ту­ра­ны пресс­лау җи­һаз­ла­ры са­тып алын­ды, тер­лек ка­бул итү һәм сую пунк­ты, йон һәм ма­ку­ла­ту­ра ка­бул итү пунк­ты тө­зел­де. Кол­ба­са це­хы бер ай эш­ләү дә­ва­мын­да 643 кг кол­ба­са җи­теш­тер­де, 1376 кг ит ыс­ла­ды. Ра­йон тер­ри­то­ри­я­сен­дә 3 икен­чел чи­мал җыю пунк­ты эш­ли. Уз­ган ел­да 45 тон­на­дан ар­тык ма­ку­ла­ту­ра, 3,7 тон­на чүп­рәк-чап­рак, 3,7 тон­на плас­тик ше­шә, бер тон­на­га якын йон һәм пы­я­ла ше­шә җы­ел­ган. Икен­чел чи­мал­ны җыю бе­лән ти­рә-юнь чис­та­рып кал­ды, бу төр эш­чән­лек­не ак­тив­лаш­ты­рыр­га ки­рәк. Ха­лык­ны да­ру­лар бе­лән 4 ап­те­ка (шәх­си) тәэ­мин итә, әле алар ха­лык та­лә­бен ту­лы­сын­ча ка­нә­гать­лән­де­реп бе­те­рә ал­мый­лар. «Ли­зинг-грант» прог­рам­ма­сы бу­ен­ча эш­мә­кәр­ләр ти­еш­ле ак­тив­лык күр­сәт­ми­ләр. Үз­мәш­гуль­лек прог­рам­ма­сы ке­че биз­нес­ның ст­рук­ту­ра­сын үз­гәрт­те, яңа җи­теш­те­рү урын­на­ры, эш урын­на­ры пәй­да бул­ды. Шәх­си эш­мә­кәр­ләр, ур­та һәм ке­че биз­нес вә­кил­лә­ре хәй­рия эш­чән­ле­ген­дә ак­тив кат­на­ша­лар, алар­га рәх­мәт сүз­лә­ре иреш­те­рел­де.

Док­лад­ны тик­ше­реп хәл итү­дә "Нур" ҖЧҖ җи­тәк­че­се Ра­мил Нурт­ди­нов, "Ст­рой­сер­вис" ЯАҖ­ның баш бух­гал­те­ры Ри­шат Фәх­рет­ди­нов, "Ка­рат" СПК рә­и­се урын­ба­са­ры Эль­ми­ра Вә­лиул­ли­на, Ле­ни­но авыл җир­ле­ге баш­лы­гы Вик­тор Ве­ре­тен­ни­ков­лар кат­наш­ты. Чы­гыш­лар­да яңа газ җи­һаз­ла­рын эш­лә­теп җи­бәр­гән­дә (то­таш­тыр­ган­да) ки­леп чы­га тор­ган проб­ле­ма­лар, җир­гә арен­да тү­ләү­лә­ре­нең ки­нәт ар­туы ту­рын­да­гы мәсь­ә­лә­ләр кү­тә­рел­де.