«Якташларыма сәлам!»

Ре­нат 1986 нчы ел­да Тү­бән Ка­ма шә­һә­рен­дә га­и­лә­дә икен­че ба­ла бу­лып дөнь­я­га ки­лә. Әти­се Рөс­тәм Әх­мәт­шин - Мин­зә­лә ра­йо­ны Мәл­кән, әни­се Зәм­зә­мия Чир­ме­шән ра­йо­ны Юга­ры Кә­мин­кә авы­лын­нан. Әби­се Зәй­тү­нә апа Ак­бү­ре авы­лын­да ту­ып үсә. Нә­сел зур, та­ри­хы олы.

…Су­гыш­ка ка­дәр Зәй­тү­нә апа Тат. Волчья (Ак­бү­ре) авы­лы еге­те Сө­ни­ев Хә­сән­җан бе­лән га­и­лә ко­ра­лар. Бә­хет­ле яшь­ләр­нең кө­теп алын­ган ул­ла­ры туа. Кыз­га­ныч­ка кар­шы, кан­кой­гыч су­гыш бу га­и­лә­нең тор­мыш­ла­рын җи­ме­рә. Хә­сән­җан абый­ны су­гыш­ка ала­лар, озак­ла­мый аның һә­лак бу­луы ту­рын­да кай­гы­лы хә­бәр ки­леп ире­шә. Ачы хәс­рәт­тән иң­рә­гән яшь ха­тын­ны яз­мыш та­гын авыр сы­нау ал­ды­на куя. Хә­сән­җа­ны­ның дә­ва­мы бу­лып үсәр­гә ти­еш ул­ла­ры да ва­фат бу­ла... Зәй­тү­нә апа әти­се Хә­лиул­ла ба­бай га­и­лә­се­нә кай­тып сы­е­на.

Ел­лар үт­кәч, ял­гыз ха­тын Юга­ры Кә­мин­кә авы­лы­на ки­лен бу­лып тө­шә. Зур дус га­и­лә­нең те­рә­ге, үги ул-кыз­ла­ры­на - әни, онык­ла­ры­на әби бу­лып, го­ме­ре­нең соң­гы көн­нә­ре­нә чак­лы Юга­ры Кә­мин­кә­дә го­мер ки­че­рә. Со­ңа­рып кы­на та­гын әни бу­лыр­га хо­дай на­сыйп итә, кы­зы - Зәм­зә­ми­я­се дөнь­я­га ки­лә. Чем­пи­он егет - шул Зәм­зә­ми­я­нең улы.

Ре­нат ке­че яшь­тән спорт­ны үз итә. Ул фи­зик як­тан нык, чы­нык­кан бу­лып үсә. Аның шун­дый бу­луы бәл­ки нә­сел­дән ки­лә­дер. Ба­ба­сы За­ки­ров Зө­фәр ба­бай (Юга­ры Кә­мин­кә) за­ма­нын­да ба­һа­дир­дай нык бу­ла. Са­бан­туй­лар­да кө­рәш­че бу­лып мәй­дан то­та. Бәл­ки шу­шы нык­лы­гы аны фа­шист әсир­ле­ге­нең ко­точ­кыч га­зап­ла­рын­нан ко­ты­лып ка­лыр­га яр­дәм ит­кән­дер. Икен­че як­тан, Зәй­тү­нә апа­ның әти­се Хә­лиул­ла ба­бай Мин­кә­ев ти­рә-як­та та­ныл­ган кө­рәш­че бу­ла. Аның ле­ген­да­га тиң ба­тыр­лы­гын хә­зер дә өл­кән­нәр са­гы­нып ис­кә ала­лар.

…Хә­лиул­ла ба­бай­ның яшь, көч­ле ча­гы. Хә­зер­ге ке­бек җәй­ге чел­лә­дә ура­за то­та­лар. Иш­ле га­и­лә­сен ту­ен­ды­ру өчен Хә­лиул­ла ба­бай авыл­да­шы бе­лән күр­ше авыл­га ба­рып, бу­ра бу­рар­га ял­ла­на­лар, кө­не буе ач ки­леш эш­ли ул. Кич бе­лән ип­тә­ше ашый-эчә (ул ура­за­да бул­мый) һәм алар җәя­ү­ләп кай­тыр юл­га чы­га­лар. Ип­тә­ше юл­да әй­тә: "Ме­нә Хә­лиул­ла аб­зый, син ин­де мәй­дан ба­ты­ры, кыш буе ни­чә са­рык ашап, көч җы­еп, әзер­лә­неп ба­тыр исе­ме алып бу­ла ул, әй­дә, ме­нә син хә­зер кө­чең­не күр­сәт, ура­за ки­леш кө­не буе бу­ра бу­ра­дык, кө­рә­шик, әгәр ми­не җиң­сәң, си­нең ба­тыр­лы­гы­ңа мин ыша­ныр­мын", - ди. Ба­бай ри­за бу­ла. Көн­дә­шен шун­дый көч бе­лән җир­гә алып са­ла, те­ге­се уры­нын­нан да куз­га­ла ал­мый­ча, ба­бай­дан га­фу со­рый. "Мин си­не рән­җет­тем, Хәлиул­ла аб­зый, зин­һар ки­че­рә күр, син чын ба­тыр кө­рәш­че икән­сең",- ди.

Хә­лиул­ла ба­бай­ның кө­че-ку­ә­те аның онык­ла­ры­на, онык­чык­ла­ры­на күч­кән икән. Бер оны­гы - Мин­кә­ев Хәм­зә - яшь ча­гын­да мәй­дан тот­кан егет иде. Аның кө­рәш­тә­ге ос­та­лы­гын өл­кән бу­ын хә­зер дә хә­тер­ли әле. Икен­че оны­гы Мин­кә­ев Гос­ман ал­ла яр­дә­ме бе­лән, фи­зик як­тан нык, чы­нык­кан бу­луы ар­ка­сын­да гы­на әф­ган су­гы­шын­да ки­чер­гән мих­нәт­ләр­дән бер ая­гын кал­ды­рып бул­са да, исән-сау ил­гә кай­тып, юга­ры бе­лем алып, үз тор­мы­шын кор­ды. Ә онык­чы­гы Ре­нат спорт­та зур үр­ләр яу­лый. Ул Чал­лы шә­һә­рен­дә физ­куль­ту­ра инс­ти­ту­тын тә­мам­лый. Уку дә­ве­рен­дә үк зур спорт­ка ке­реп ки­тә, дә­рә­җә­ле исем­нәр ала. Аның тре­не­ры Фәй­зул­лин Рә­кыйп Нә­җип улы - та­ныл­ган шә­хес. Ул егет­кә зур өмет­ләр баг­лый. "2013 ел бул­ган­га 13 са­ны си­ңа бә­хет ки­тер­мәс дип әйт­кән иде­ләр. Күз ти­мә­сен, Чал­лы Са­бан­ту­ен­да ма­ши­на ал­дым (ул кө­рә­шеп ал­ган ма­ши­на­лар­ның са­нын Ре­нат үзе ге­нә бе­лә­дер ин­де), бы­ел фа­тир­лы бул­дым, Уни­вер­си­а­да­га эләк­тем", - дип, Ре­нат бә­хет­ле миз­гел­лә­рен бар­лый.

Уни­вер­си­а­да­да Чал­лы ба­ты­ры Р. Әх­мәт­шин ко­ман­да­ның ка­пи­та­ны бу­ла. Аңа бу ва­зый­фа ха­лы­ка­ра ярыш­лар­да кат­на­шу тәҗ­ри­бә­се бу­лу­ын, ике тап­кыр дөнья чем­пи­о­ны икә­нен ис­тә то­тып би­рел­гән. Баш­ка­лар­дан аер­ма­лы бу­ла­рак, Ре­нат па­рад­ка чык­ма­ган, ка­пи­тан бу­ла­рак, VIР-три­бу­на­да утыр­ган. Ре­нат Ка­зан­да­гы ярыш­лар­да Ка­захс­тан, Кыр­гызс­тан, Баш­кортс­тан­да кө­рәш­кән ке­ләм­дәш­лә­рен оч­рат­кан, алар бе­лән ара­лаш­кан. Бил­бау­лы кө­рәш­нең ирек­ле сти­лен­дә дә бул­ган ан­дый­лар. "Ми­нем авыр­лык­та фи­нал­да бил алыш­кан егет­ләр­нең ике­сен дә җиң­гә­нем бар иде", - ди ка­пи­тан. Ре­нат­ның ирек­ле стиль бу­ен­ча ха­лы­ка­ра класс­лы спорт ос­та­сы ди­гән исе­ме дә бар икән.

Зур спорт­та шу­шын­дый дә­рә­җә­ләр­гә иреш­кән ту­га­ны­быз бе­лән әле бү­ген дә те­ле­фон аша элем­тә­гә кер­дек. Җит­ди трав­ма­лар ал­са да, Ре­нат­ның кә­е­фе кү­тә­рен­ке, әле­гә ул дә­ва­ла­ну курс­ла­ры үтә. Аның эш ат­на­сы бик ты­гыз: ма­гист­ра­ту­ра­да уку­ын дә­вам итә, Ка­зан энер­ге­ти­ка уни­вер­си­те­тын­да чит­тән то­рып бе­лем ала. ТЭА (Ре­сурс-Хол­динг) сис­те­ма­сын­да эш­ли. Ди­рек­то­ры Мос­та­фин Аль­берт Фән­дүс улы Ре­нат бе­лән го­рур­ла­ну­ын яшер­ми икән. Үзе ту­рын­да га­зе­та­га язу те­лә­гем бар­лы­гын әйт­кәч, чем­пи­он егет: "Як­таш­ла­ры­ма сә­лам җит­кер", - дип үтен­де. Ре­нат га­и­лә­ле, ха­ты­ны бе­лән бә­лә­кәй Ми­ла­ны тәр­би­я­ләп үс­те­рә­ләр. Ре­нат­ның Уни­вер­си­а­да­да кат­на­ша­сын ал­дан бел­гән­гә, бу кө­рәш­не те­ле­ви­зор аша бик би­ре­леп ка­ра­дык. Аның җи­ңүе бе­лән го­рур­ла­на­быз. Хә­ер, бө­тен дөнья хал­кы Ка­зан­да уз­ган ХХVII Бө­тен­дөнья җәй­ге Уни­вер­си­а­да­сын­да җи­ңү яу­ла­ган ул һәм кыз­ла­ры бе­лән го­рур­ла­на­дыр бу көн­нәр­дә. Кеч­ке­нә ге­нә ра­йо­ны­быз­дан ике чем­пи­он­ның (Нә­фис Мин­не­ба­ев һәм Ре­нат Әх­мәт­шин) дөнь­я­га та­ны­луы без­гә ике­лә­тә шат­лык өс­ти. Кө­рәш­че­лә­ре­без­гә исән­лек-сау­лык те­ләп, ярыш­лар­да тагын да югарырак үрләр яуласыннар иде ди­гән те­ләк­тә ка­ла­быз.

Са­ли­сә МИН­КӘ­Е­ВА,

Ак­бү­ре авы­лы