Актив эшчәнлек – мул тормыш дәлиле

10 ап­рель­дә ра­йон ха­ки­ми­я­те­нең кон­фе­ренц-за­лын­да Яңа Чиш­мә му­ни­ци­паль ра­йон Со­ве­ты­ның 22 нче уты­ры­шы бу­лып үт­те. Уты­рыш­ны му­ни­ци­паль ра­йон баш­лы­гы Вя­чес­лав Коз­лов үт­кәр­де. Уты­рыш­та ТР Пре­зи­ден­ты тер­ри­то­ри­я­лә­ре бе­лән эш­ләү бу­ен­ча Ида­рә­нең баш ки­ңәш­че­се Ар­ка­дий Се­ме­ны­чев кат­наш­ты.

Уты­рыш­ка ра­йон баш­кар­ма ко­ми­те­ты җи­тәк­че­се, аның урын­ба­сар­ла­ры һәм бү­лек на­чаль­ник­ла­ры, ра­йон су­ды рә­и­се, ра­йон про­ку­ро­ры, по­ли­ция бү­лек­чә­се на­чаль­ни­гы, мәк­тәп­ләр һәм АМЙ ди­рек­тор­ла­ры, ба­ла­лар бак­ча­ла­ры мө­дир­лә­ре, ра­йон предп­ри­я­ти­е­лә­ре һәм уч­реж­де­ни­е­лә­ре җи­тәк­че­лә­ре ча­кы­рыл­ган иде.

Уты­рыш баш­ла­ныр ал­дын­нан ра­йон баш­лы­гы Вя­чес­лав Коз­лов җы­е­лу­чы­лар­ның ба­ры­сы­на да мө­рә­җә­гать итеп, ра­йон то­рак пункт­ла­рын­да­гы тер­ри­то­ри­я­ләр­не тө­зек­лән­де­рү һәм са­ни­тар чис­тар­ту бу­ен­ча ике­ай­лыкны ак­тив төс­тә һәм сый­фат­лы итеп үт­кә­рү ки­рәк­ле­ген бел­дер­де.

Ал­ты мәсь­ә­лә­дән тор­ган көн тәр­ти­бен рас­ла­ган­нан соң шу­лар­ның бе­рен­че­се бу­ен­ча - 2012 ел­да ра­йон бюд­же­ты­ның үтә­ле­ше ту­рын­да­гы ин­фор­ма­ция бе­лән фи­нанс-бюд­жет па­ла­та­сы рә­и­се Люд­ми­ла За­ва­ли­ши­на чы­гыш яса­ды. Де­пу­тат­лар 2012 ел­да ке­рем­нәр бу­ен­ча - 339 млн. 373 мең сум, чы­гым­нар бу­ен­ча 332 млн. 618 мең сум кү­лә­мен­дә ра­йон бюд­же­ты­ның үтә­ле­ше ту­рын­да­гы от­чет­ны рас­ла­ды­лар.

Энер­ги­я­не сак­чыл то­ту һәм энер­ге­тик нә­ти­җә­ле­лек­не арт­ты­ру прог­рам­ма­сын тор­мыш­ка ашы­ру ба­ры­шы ту­рын­да­гы икен­че мәсь­ә­лә бу­ен­ча ра­йон баш­кар­ма ко­ми­те­ты җи­тәк­че­се урын­ба­са­ры На­деж­да Поп­ко­ва чы­гыш яса­ды. 2012 ел­да кул­ла­ну исә­бен көй­ле алып ба­ру, кор­рек­тор­лы са­на­гыч­лар ур­наш­ты­ру, би­на­лар­ны җы­лы­ту һ.б. хи­са­бы­на энер­гия ре­сурс­ла­ры­ның (җы­лы­лык, газ, эл.энер­ги­я­се, су) шак­тый эко­но­ми­я­ле то­ты­луы бил­ге­ләп үтел­де. 2013 ел­да ком­му­наль хез­мәт­ләр өчен чы­гым­нар­ның ту­ла­ем кү­лә­ме 75,3 млн. сум тәш­кил итә (эл.энер­ги­я­се - 48,3 млн, газ - 23,4, җы­лы­лык - 1,9, су - 1,7 млн.).

Ан­нан соң ра­йон тер­ри­то­ри­я­лә­рен­дә му­ни­ци­паль дә­рә­җә­дә­ге сә­нә­гать мәй­дан­чык­ла­ры ту­рын­да­гы мәсь­ә­лә ка­рап тик­ше­рел­де, бу хак­та На­деж­да Поп­ко­ва сөй­ләп үт­те. Де­пу­тат­лар сә­нә­гать мәй­дан­чык­ла­ры (алар ра­йон­да дүр­тәү бу­ла­чак) ту­рын­да­гы По­ло­же­ни­е­не рас­ла­ды­лар. Алар эш­кәр­тү­че тар­мак­лар­ны үс­те­рү, җә­мә­гать тук­ла­нуы, сәү­дә, спорт тар­мак­ла­ры икъ­ти­са­ды һәм про­дук­ци­я­ләр­нең яңа төр­лә­рен җи­теш­те­рү мак­сат­ла­рын­да бул­ды­ры­ла­чак.

Ба­лигъ бул­ма­ган­нар эше һәм алар­ның хо­кук­ла­рын як­лау бу­ен­ча ко­мис­си­я­гә бәй­ле Ни­гез­лә­мә ту­рын­да ра­йон баш­кар­ма ко­ми­те­ты җи­тәк­че­се урын­ба­са­ры Ва­лен­ти­на Се­ме­няк мәгъ­лү­мат бе­лән чы­гыш яса­ды. Ни­гез­лә­мә­гә үз­гә­реш­ләр кер­тел­гән, ко­мис­сия уты­рыш­лар­ны ае­на ике­дән дә ким үт­кәр­мәс­кә, ка­бул ит­кән до­ку­мент­лар 15 көн эчен­дә ка­рап тик­ше­ре­лер­гә ти­еш һ.б. Де­пу­тат­лар Ни­гез­лә­мә­не бер­та­выш­тан рас­ла­ды­лар.

Ан­нан соң де­пу­тат­лар "Ра­йон­ның му­ни­ци­паль то­рак бул­ма­ган фон­дын арен­да­га би­рү тәр­ти­бе ту­рын­да"­гы ра­йон Со­ве­ты ка­ра­ры­на үз­гә­реш­ләр керт­те­ләр, бу хак­та Җир һәм ми­лек мө­нә­сә­бәт­лә­ре па­ла­та­сы рә­и­се На­талья Гор­де­е­ва сөй­лә­де.

Ра­йон баш­лы­гы урын­ба­са­ры На­и­лә За­ки­ро­ва ха­лык­ның эш­лек­ле ак­тив­лы­гын арт­ты­ру һәм шәх­си яр­дәм­че ху­җа­лык­лар­ны (ШЯХ) үс­те­рү ту­рын­да чы­гыш яса­ды. Соң­гы ара­лар­да ШЯХ бу­ен­ча эш ак­тив­лаш­кан. 2012 ел­да ра­йон хал­кы 4744 тон­на сөт сат­кан (ра­йон бу­ен­ча са­тыл­ган го­му­ми сөт­нең 17 про­цен­ты), бу 1 баш сы­ер­га 2547 кг тәш­кил итә. 2013 ел­ның I квар­та­лын­да 590 тон­на сөт са­тыл­ган, мал то­ту­чы­лар­га мо­ның өчен 8 млн. сум­нан ар­тык ак­ча тү­лән­гән. Бу эш­тә Акъ­яр һәм Шах­май авыл җир­лек­лә­ре ал­да ба­ра. 2012 ел аза­гын­да ит са­ту­да аны тот­кар­лау­чы фак­тор­лар бул­ды - ба­зар­да ул үт­мә­де, азык ба­за­сы да яр­лы иде. Әй­тер­гә ки­рәк, ха­лык­ның бер өле­шен­дә ШЯХ алып ба­ру те­лә­ге юк, ә бит ара­ла­рын­да эш­лә­мәү­че граж­дан­нар да бай­так. 2006 ел­дан бир­ле ра­йон­да 202 млн. сум­лык 1393 ШЯХ кре­ди­ты алын­ган. Ра­йон бу­ен­ча ур­та­ча 100 йорт­ка 28 кре­дит (ТР да - 33) ту­ры ки­лә. Акъ­яр (52 кре­дит), Шах­май (48) һәм Ту­был­гы Тау (45) АҖ-дә күр­сәт­кеч­ләр әй­бәт. Бу авыл җир­ле­ген­дә ха­лык­ның тор­мыш дә­рә­җә­се дә юга­ры­рак. ШЯХ кре­дит­ла­ры алу­да Че­ре­му­хо­во (100 йорт­ка 11 кре­дит), Крас­ный Ок­тябрь (16), Бу­ре­вест­ник (17), Зи­рек­ле (19) һәм Әдәм­сә (20) авыл җир­лек­лә­ре сүл­пән эш­ли­ләр.

Авыл җир­лек­лә­ре баш­лык­ла­ры­на ха­лык­та мал са­нын арт­ты­ру, үз­лә­рен­нән арт­кан авыл ху­җа­лы­гы про­дук­ци­я­лә­рен са­ту өчен шарт­лар ту­ды­ру өс­тен­дә эш­ләр­гә ки­рәк.

Н.М. За­ки­ро­ва док­ла­дын Мәш­гуль­лек үзә­ге ди­рек­то­ры Лу­и­за Ис­ха­ко­ва чы­гы­шы ту­лы­лан­дыр­ды. Тик­ше­рел­гән мәсь­ә­лә бу­ен­ча ти­еш­ле ка­рар ка­бул ител­де.

Уты­рыш аза­гын­да иң күп сөт тап­шы­ру­чы­лар: Чу­аш Ча­бак­са­рын­нан П.К. Пет­ров, Чал­лы Ба­шын­нан И.Х. Ус­ма­нов, Акъ­яр­дан Р.В. Га­ли­мо­ва, Шах­май­дан Г.Б. Гый­ла­җет­ди­но­ва, шу­лай ук әй­бәт эш­ләү­че ор­лык­лан­ды­ру­чы­лар: Ак­бү­ре­дән Ф.Р. Мор­та­зи­на һәм Яңа Чиш­мә­дән С.Н. Хо­лин ис­тә­лек­ле бү­ләк­ләр һәм ак­ча­ла­та пре­ми­я­ләр­гә ти­ен­де­ләр.

Шу­ның бе­лән Яңа Чиш­мә му­ни­ци­паль ра­йон Со­ве­ты­ның 22 нче уты­ры­шы үз эшен тө­гәл­лә­де.

Азат МУ­СИН