27 ел төзелештә

Хә­лим Бил­да­нов Ок­тябрь ра­йо­ны­ның (хә­зер Нур­лат ра­йо­ны) Фо­ма авы­лын­да 1962 ел­да зур та­ту кол­хоз­чы­лар га­и­лә­сен­дә туа. Әти-әни­се "И­ген­че" ко­лхо­зын­да эш­ләп, 7 ба­ла тәр­би­я­ләп үс­тер­гән­нәр һәм бе­лем бир­гән­нәр. Хә­лим га­и­лә­дә би­шен­че ба­ла бу­лып үс­кән. Яшь­тән үк әти-әни­се­нә - ху­җа­лык эш­лә­рен­дә, үзен­нән кеч­ке­нә ту­ган­на­рын тәр­би­я­лә­шер­гә бу­лыш­кан. Фо­ма ур­та мәк­тә­бен­дә Хә­лим ях­шы укы­ган, тө­гәл фән­нәр­не ярат­кан һәм үзе­нә күр­кәм тө­зү­че һө­нә­рен сай­ла­ган. 1980 ел­да ул авыл ху­җа­лы­гы тө­зе­ле­ше бел­геч­ле­ге бу­ен­ча Ка­зан тө­зү­че-ин­же­нер­лар инс­ти­ту­ты­на укыр­га ке­рә һәм уңыш­лы гы­на тә­мам­лый. 1985 ел­да Хә­лим Бил­да­нов Яңа Чиш­мә ра­йо­ны­на юл­ла­ма ала һәм МПМК да мас­тер бу­лып эш­ли баш­лый. Юл­ла­ма­ны ул үзе сай­лый: яңа ра­йон­да тө­зе­леш зур бу­ла, ди­мәк бел­геч бе­ле­ме ки­рәк бу­ла­чак. Ра­йон бе­лән бер­гә яшь бел­геч тә үсә - бү­лек­чә җи­тәк­че­се бу­ла­рак үсеш­нең бар­лык этап­ла­рын үтә ул. Ул эш­лә­гән бе­рен­че ел­лар­да фер­ма­лар, ск­лад би­на­ла­ры, га­раж ке­бек авыл ху­җа­лы­гы объ­ект­ла­ры бай­так тө­зе­лә. Шу­шы ел­лар эчен­дә про­раб, ПТО на­чаль­ни­гы, баш ин­же­нер бу­лып эш­ләр­гә һәм тө­зү­че һө­нә­ре­нең бар­лык неч­кә­лек­лә­ре­нә тө­ше­нер­гә ту­ры кил­гән. Ул ва­кыт­лар­да Х.Ә. Бил­да­нов элек­ке­ге җи­тәк­че­се (мәр­хүм) Хә­лил Ра­ма­за­нов­тан күп нәр­сә­гә өй­рә­нә. 1997 ел­дан бир­ле ин­де ме­нә 15 ел Хә­лим Бил­да­нов "Ст­рой­сер­вис" ЯАҖ тө­зе­леш оеш­ма­сын җи­тәк­ли һәм ра­йон авыл­ла­ры­ның со­ци­аль үсе­ше­нә үзен­нән зур өлеш кер­тә. Соң­гы ел­лар­да Хә­лим Ән­вәр улы җи­тәк­че­ле­ген­дә Чу­аш Ча­бак­са­ры һәм Ту­был­гы Тау ур­та мәк­тәп­лә­ре, Яңа Ива­на­е­во­да мәк­тәп - комп­лекс, Ак­бү­ре­дә клуб тө­зел­де. То­рак тө­зү, со­ци­аль-мә­дә­ни-көн­кү­реш объ­ект­ла­ры: клуб­лар­га, ФАП-лар­га, хас­та­ха­нә­ләр­гә ка­пи­таль ре­монт үт­кә­рү бу­ен­ча прог­рам­ма­лар­да без­нең тө­зү­че­ләр ак­тив кат­на­ша­лар. Ел­дан-ел баш­ка­рыл­ган тө­зе­леш эш­лә­ре­нең кү­лә­ме ар­та ба­ра. Бы­ел 80 млн. сум кү­лә­мен­дә ка­пи­тал са­лым үз­ләш­те­рер­гә ни­ят­ли­ләр. Күр­ше­дә­ге Чир­ме­шән, Ак­су­бай һәм Чис­тай ра­йон­на­рын­нан да эш эз­ләр­гә ту­ры ки­лә, те­лә­сә нин­ди кат­лау­лы­лык­та объ­ект­лар тө­зе­ле­ше­нә кон­курс­та кат­на­шып, тен­дер­лар ота. Без­нең тө­зү­че­ләр тиз һәм сый­фат­лы итеп эш­ләү­лә­рен кат-кат рас­ла­ды­лар - тө­зи тор­ган объ­ект­ла­рын бил­ге­лән­гән срок­та тап­шы­ра­лар. Тө­зе­леш оеш­ма­сын җи­тәк­лә­гән ел­лар эчен­дә әй­бәт бел­геч­ләр ко­ман­да­сы, бер­дәм эш­че­ләр кол­лек­ти­вы туп­лый ал­ган. Җәй­ге чор­да оеш­ма­да эш­ләү­че­ләр са­ны йөз­дән ар­та. Тө­зү­че­ләр ва­кы­тын­да әй­бәт хез­мәт ха­кы ала­лар, за­кон­нар­га ни­гез­лә­неп са­лым­нар, баш­ка тү­ләү­ләр дә тү­лә­неп ки­лә. Хә­лим Бил­да­нов үзе дә гел тө­зе­леш объ­ект­ла­рын­да бу­ла, эш­ләр­не конт­роль­дә то­та, яшь бел­геч­ләр­не тө­зү эш­лә­ре­нең сер­лә­ре­нә өй­рә­тә.

1994 ел­ны Х.Ә. Бил­да­нов тор­мыш кор­ды, ха­ты­ны Гөл­шат бе­лән бер кыз тәр­би­я­ли­ләр, Зөһ­рә ин­де 10 сый­ныф­та укый. Буш ва­кы­ты си­рәк бул­са да, Хә­лим кар­мак са­лып, яр бу­ен­да уты­рыр­га яра­та, ак­тив ял­ны өс­тен кү­рә - кы­шын чаң­гы­га ба­са, кы­зы бе­лән шу­га­лак­ка ти­ме­ра­як­та шу­ар­га ба­ра, сә­я­хәт кы­лыр­га яра­та. Те­ле­ви­зи­он тап­шы­ру­лар­дан яңа­лык­лар һәм спорт прог­рам­ма­ла­рын яра­тып ка­рый, та­ри­хи ки­тап­лар укый. Ху­җа­лык­та­гы эш­лә­ре ни­гез­дә ха­ты­ны җил­кә­сен­дә, бак­ча­ла­ры, мал-ту­ар­ла­ры (бо­зау ас­рый­лар), кош-корт­ла­ры бар.

Нә­ти­җә­ле хез­мә­те өчен Хә­лим Бил­да­нов­ка 2008 ел­да "Ро­саг­рост­рой­ның мак­тау­лы тө­зү­че­се", ә 2009 ел­да "ТР­ның мак­тау­лы тө­зү­че­се" исем­нә­ре би­ре­лә. Ул ТР Тө­зү­че­ләр бер­ле­ге Мак­тау гра­мо­та­сы бе­лән дә бү­ләк­лән­гән.

Без Хә­лим Ән­вәр улын 50 яшь тул­ган кө­не - юби­лее бе­лән кот­лый­быз. Ки­лә­чәк­тә дә күр­кәм хез­мә­тен­дә уңыш­лар, бә­хет-шат­лык, сә­ла­мәт­лек, имин­лек те­ли­без.