Любовь Котова: «Авыл җирлеге башлыгы вазыйфасы - кешеләр алдында зур җаваплылык ул

Ничек кенә булмасын, аларның хәле зур гаилә башлыгы булу белән бер, димәк, гаилә проблемаларын хәл итү, гаилә традицияләрен күбәйтү, бәйрәмнәрне оештыру һәм башка күп кенә мәсьәләләр белән бәйле. Гади генә әйткәндә, якташлар тату, уңайлы һәм имин яшәсен, бер-берсен аңлап, хөрмәт итсен өчен эшләргә кирәк. Моның өчен Әдәмсә авыл җирлегендә ниләр эшләнә, авыл җирлегенең проблемалары һәм бурычлары турында без АҖ башлыгы Любовь Котова белән әңгәмә кордык. 
- Любовь Степановна, сез инде алтынчы ел авыл җирлеге башлыгы булып торасыз. Үз эшчәнлегегездә “мираска" нинди төп проблемалар эләкте? Аларны хәл итә алдыгызмы? Әгәр шулай икән, кем ярдәме белән?
- Әлеге вазыйфага керешкәч, миңа тулысынча тузган су белән тәэмин итү челтәрләре һәм җирлекнең асфальтсыз (грунт) юллары эләкте. Эшемнең беренче елында Сөембикә, Яр буе һәм Тукай урамнарында суүткәргеч алыштырылды. Тукай урамында ике атнадан артык сусыз утыру кебек күңелсез мизгелләр дә булды. Суүткәргеч челтәрләрен реконструкцияләүдә авылның актив кешеләре бик ярдәм итте. Тукай урамы буенча суүткәргечне ремонтлау өчен акча район җитәкчелеге ярдәме белән табылды, аның ярдәмендә 2014 елда безнең җирлек «Чиста су» программасына керде. Район хакимияте безнең мөрәҗәгатьләрне игътибарсыз калдырмый. Шулай итеп, аның ярдәме белән федераль программа буенча Бакташ халкы бистәнең 90 еллыгына көтеп алынган вак таш түшәлгән юллы булды. 6 ел эчендә республика программалары буенча 3 урамда 2 км юлга вак таш түшәлде, универсаль спорт мәйданчыгы төзелде, авыл клубы, балалар бакчасы, ФАП, җирлек Советы биналарына капиталь ремонт ясалды, энергияне саклый торган урам яктырткычлары алмаштырылды, Татар Әдәмсәсе авылында яңа скважина, суэтем башнясы файдалануга тапшырылып су белән тәэмин итү челтәрләрен капиталь ремонтлау тәмамланды. Конкурсларда откан грантларга без Бөек Ватан сугышында катнашучылар истәлегенә куелган һәйкәлне реконструкцияләдек, 700 м суүткәргеч салдык, урам тренажерлары һәм балалар уен комплексы урнаштырдык. 
- Соңгы вакытта авыл җирлеген төзекләндерү буенча нинди эшләр башкарылды? 
- Төзекләндерү эшләре ел саен үткәрелә. Бу бер көнлек һәм, хәтта бер еллык кына эш түгел. Ике авылның да мөселман зиратларында халык тарафыннан зур эш башкарылды 2017 елдан бирле җирлектә чүп чыгару мәсьәләсе хәл ителә башлады, чөнки санкцияләнмәгән каты көнкүреш калдыклары чүплеге ябылган иде. Әлбәттә, җирлек эчендәге юлларның начар булуы борчый – бу 16 км, шуның 12 км-арба юлы. Аларның торышы – безнең даими баш бәласе инде. Безнең җирлек районда асфальтланган урамнар булмаган бердәнбер җирлектер, мөгаен. Ә җирле карьердагы материаллар белән төзекләндерелгән урамнар начар һава торышында юлсызлыкка һәм халыкның ризасызлыгына китерә. Төзекләндерүдә нефтьчеләр зур ярдәм күрсәтә: бу юлларны тигезләү дә, чүплекләрне рекультивацияләү дә, иске суүткәргеч линиясендәге ашыгыч эшләр дә. 
- Бүген халык авыл җирлеге башлыгына шәхси кабул итүгә нәрсә белән килә? Борчыган мәсьәләләрне хәл итүдә халыкка ярдәм итеп буламы? Авыл җирлеге бүген нинди проблемалар кичерә?
-  Халык безгә ешрак ТКХ мәсьәләләре (50% ы), җирдән файдалану (30 %), социаль характердагы, территорияне төзекләндерү һәм башка мәсьәләләр буенча мөрәҗәгать итә. Җирне милек итеп рәсмиләштерү буенча күбрәк мөрәҗәгать итә башладылар. Безнең эш принцибы гади: кешеләр инстанцияләр буенча йөрергә тиеш түгел. Барысы да урыннарда хәл ителергә тиеш.  Икътисади проблемалардан тыш, җирлектә халыкның социаль активлыгы түбән булу, туучыларга караганда үлүчеләр санының артуы борчый. Халыкның табигый кимүе икътисади активлыкның кимүенә китерә.
Терлек асраучылар саны да кими бара. Авылда калган яшь гаиләләр, үзләрен ярдәмче хуҗалык белән мәшәкатьләмичә, шәһәр тормышы белән яшәргә омтыла. Проблемалар җитәрлек һәм аларның барысын да хәл итәргә кирәк.
- Үз вазыйфагызда нинди кыенлыклар кичерәсез? Авыл җирлеге башлыгы нинди төп сыйфатларга ия булырга тиеш?
- АҖ башлыгы вазыйфасы бик җаваплы һәм күп функцияле, әлбәттә, һәр эшнең кыенлыгы бар. Җирлек башлыгы итеп сайланганчы мин 17 ел авыл Советы башкарма комитеты секретаре булып эшләдем,  бу эш миңа күптән таныш. Авыл җирлегендә 30 елдан артык яшәп, мин барлык кешеләрне дә, аларның күпчелегенең характерларын һәм нәрсәгә сәләтле икәнлекләрен беләм. Җирле хакимиятнең бурычы, минемчә, үз вазыйфаңны җиренә җиткереп башкару, аның үсеше һәм чәчәк атуы өчен кулдан килгәннең барысын да эшләү. Авыл җирлеге аппараты һәр кешегә ярдәм итәргә тырыша, еш кына проблемаларны хәл итәргә булышып халык һәм район хезмәтләре арасында арадашчы булып тора. Без кешеләр белән ачыктан-ачык сөйләшәбез, без халыктан читләшмибез. Авыл җирлеге башлыгы вазыйфасы -  кешеләр алдында зур җаваплылык  ул, шуңа күрә авыл җирлеге башлыгының шәхси вакыты юк та диярлек. Аның төп сыйфатлары: стресска каршы тору, коммуникабельлелек, карарлар кабул итә белү, үз хокукларын, үз карашын, игелеклелеген исбатлау булырга тиеш. Чөнки безгә һәрвакытта да кешеләр белән эшләргә туры килә. 
- Үзегез, гаиләгез турында сөйләгез әле. 
- Тумышым белән мин күрше Ленино авылыннан. Әдәмсәгә килгәнче, 1987 елда Ленинград политехника институтын тәмамларга һәм "Ленинградстрой” трестында 3 ел стажировка үтәргә өлгердем. Белгечлегем буенча мин инженер-механик. 8 ел Әдәмсә балалар бакчасы мөдире булып эшләдем һәм 1 июльдә биредә җирле үзидарә органнарында эшләвемә 23 ел булачак. Ирем Николай Әдәмсәнеке, элекке умартачы, хәзер гидрометеокүзәтүче булып эшли. Кызым гаиләсе белән Яр Чаллыда яши, логопед. Оныгым үсеп килә.
- Һәм соңгы сорау. Әдәмсә җирлеген ни өчен яратасыз һәм аның киләчәген ничек күрәсез? 
- Бездә табигать бик матур, аны чисталыкта сакларга кирәк. Авыл җирлеген хезмәт сөючән һәм игелекле кешеләре өчен яратам.  Аларның ярдәм итәргә омтылулары, эш белән генә түгел, ә киңәшләре, тәкъдимнәре өчен дә хөрмәт итәм. Аларга җирлек проблемаларыннан читләшмәүләрен, актив һәм уңышлы булуларын телим. Җирлекнең киләчәген уңайлы юллары, күп балалы гаиләләргә бүлеп бирелгән участокларда яңа йортлар, эшмәкәрлек үсешендә күрәм. Авыл кешеләренең тормыш дәрәҗәсе шәһәрнекеннән аерылып тормасын өчен, җирлек үзе дә биредә урнашырга теләгән кешеләрне җәлеп итә торган урынга әйләнсен иде. 
Әңгәмәгез өчен зур рәхмәт, Любовь Степановна.
Сорауларны Ольга 
ИВАНОВА бирде