Үлемгә үч итеп

Ул вакытка ул Эчке эшләр министрлыгы органнарыннан лаеклы ялга китә һәм «Пионер» нефть оешмасына склад мөдире булып урнашкан була.

«Повестка килгән икән, димәк, барам»

Мобилизация 2022 елның 21 сентябрендә игълан ителде һәм инде 26сы хәрби комиссариаттан Илнарга повестка китерәләр. Күп еллар хокук саклау органнарында хезмәт иткәннән соң, ул качып-посып йөри алмый, медицина белешмәләре җыеп тормый (гәрчә сәламәтлеге бик шәп булмаса да), бары: «Шулай кирәк. Повестка килгән икән, димәк, барам», - ди гаиләсенә, туганнарына, танышларына. Өч көн эчендә 11 кешелек группа составында өлкән сержант - чик сакчысы Казанга хәрби әзерлеккә китә. Аларны бөтен район белән озатып калдык.

Хәрби кием биргәннән соң мобилизацияләнүчеләр өч атна хәрби әзерлек үтә. Хәрби техника төялгән өч эшелон артыннан аларны Белгородка озаталар. Ике атна буе палаткаларда гаскәр частьларына бүленүне көтеп яшиләр.  «ленточка артына» (Украинага) 2 ноябрьдә җибәреләләр.

Илнар 1234нче мотоукчылар полкының 1нче батальонының матди тәэмин итү взводына эләгә. Взвод «өченче линия»гә урнашкан һәм аның бурычына «икенче линия» сугышчыларын һәм алгы сызыктагыларны кайнар ризык, коры паеклар, башка азык-төлек, мичләр белән тәэмин итү керә. Болар барысы да складлардан китерелә, ә взвод КАМАЗ, «Урал»ларда аларны позицияләргә тарата. Азык-төлек әзерләнгән территорияне комендант взводы саклый.

Һөҗүм һәм контузия

Сугышчылар ташландык асфальт заводында яшеренеп яши. Көзге төннәр инде салкын була. Такталар тезеп, идәндә йоклыйлар: заводта кирпеч тутырылган тартмалар табып, аларны сүтәләр. Әмма авыр шартларга карамастан, ут линиясендә утыручы егетләрнең кайнар ризыкка мохтаҗ булуларын һәм алар аны тәэмин итәргә бурычлы икәнлекләрен бер минут та истән чыгармыйлар.

Алгы чик бик якын икәнлеген атышу һәм снаряд шартлаулары даими искәртеп тора. Ул бәхетсез көннең иртәсе артиллерия утыннан башлана, егетләр чак кына ышыкланып өлгерәләр. Ә төшке аштан соң кинәт HIMARS ракетасы очып килеп җитә  һәм инде максатчан рәвештә аларның позицияләрен каплый.

Илнарны берничә метр читкә бина диварына ыргыта, калган егетләр кыйпылчыклар белән каты яралана. Ике сугышчан иптәше аларның күз алдында һәлак була, снаряд шартлый һәм җирдә 5 метр тирәнлектәге чокыр хасил итә.

Дислокация урыны дошман тарафыннан ачыклана һәм бензин заправкасы, ягулык һәм машиналар белән бергә юк ителә. Соңыннан билгеле булганча, ВСУ моңа икенче ракета җибәреп ирешә.

Фронт дуслыгы – ул гомерлеккә

Илнар каты контузия ала, бу аның ишетүенә һәм сөйләменә тәэсир итә. Ул сөйләшә алмый һәм бөтенләй бернәрсә дә ишетми. Башы яралана, кыйпылчыклар тәненә эләгә. Аны һәм иптәшләрен госпитальгә озаталар. Аннары илнең төрле хәрби госпитальләрендә 9 ай дәваланырга туры килә.

Илнарның хатыны Вера взвод егетләренең туганнары белән аралашулары турында сөйләде. Һәлак булганнарның гәүдәләрен чыгаргач (берсе Казаннан, икенчесе Чистай районы Сарсаз авылыннан), җирләргә баралар. Калган сугышчылар аяк-куллары авыр яраланып, комиссияләнә. Вера аларның барысының да хатыннары белән аралаша, хәтта үз төркемнәрен булдырганнар, гаиләләре белән дуслашканнар. Илнар взводы нигездә Чистай районы һәм Казан сугышчыларыннан торган. Илнар элекке сугышчан иптәшләре янына барып йөри, Һәлак булган ике егетнең каберенә бер елдан соң барып кайта. Фронт дуслыгы тыныч тормышка күчә.

- Сугыш безнең тормышыбызны менә шулай үзгәртте. Кыска гына вакыт эчендә аның нәрсә икәнен сиздек. Әлбәттә, моны хәтердән бетереп булмый, - диләр ир белән хатын.

«Һәрвакыт таяныч тойдым»

Вера әйтүенчә, Илнар СВОга киткәч, аларның гаиләсен беркайчан да ялгыз калдырмаганнар.

- Барысы да булдыра алганча ярдәм итәргә тырыштылар. Туганнарым, дусларым, күршеләрем, минем һәм аның эшендәге коллектив, РОВД һәм элеккеге хезмәттәшләре, «Сугышчан туганлык» чик сакчылары, район җитәкчелеге. Безнең белән бергә бу тынычсыз һәм авыр вакытны кичерделәр. Терәкне мин һәрвакыт тойдым.

-Әлегә кадәр бәлки, ниндидер проблемалар бардыр, ярдәм кирәкме, дип сорыйлар, - ди Вера. - СВОда катнашучыларның гаиләләренә авыл җирлеге башкарма комитетыннан, эшмәкәрләрдән азык-төлек җыелмалары, хуҗалык товарлары бирәләр. Балаларны боз тамашаларына, циркка, курчак театры премьераларына бушлай йөртәләр. Игътибарсыз калдырмыйлар, моның өчен чын күңелдән зур рәхмәт, - дип рәхмәтен җиткерә Вера.

 

«Читтә кала алмыйбыз»

Вәлиуллиннар гаиләсе үзе дә изге эшләр белән шөгыльләнә. Вера өлкән шәфкать туташы булып эшләгән картлар йортында ул СВО сугышчыларына ярдәм акцияләренең даими инициаторы булып тора. Андагы егетләргә ярдәм итүне үзенең бурычы дип саный. Интернат-йорт коллективы тәрбияләнүчеләр белән бергә окоп шәмнәре, өй токмачы, сохари киптерә, розжиглар әзерли, үлән чәйләре ясый, ЛНР ятим балалары өчен әйберләр җыя. Вераның барлык кыз туганнары да – үз туганнары, туганнан туганнары, аларның гаиләләре - сугышчыларга ярдәм итүдә катнашалар: шул ук эшләрне башкаралар, госпитальләр өчен урын-җир тегәләр. Ата-аналары да калышмый. Бу юлы Вераның әнисе яңа урын-җир җәймәләре тегә.

– Мондый сынау аша үткән гаиләбез аларга ярдәм итүнең мөһимлеген яхшы аңлый. Без читтә кала алмыйбыз. Бергәләп җиңеп чыгарбыз, - диләр Вәлиуллиннар.

Эш һәм реабилитация

Илнарны комиссиягә җибәргәндә, элеккеге эш урынын саклап калганнар. Хәзер Илнар реабилитациядән соң икенче елын эшли. Ишетүе дә, сөйләме дә акрынлап торгызыла. Моңа бик озак баралар, сәламәтләнсен дип дога кылалар.

Склад мөдиренең эше мобиль. Бер минут та урынында утырырга мөмкинлек юк: Илнар материалларны җибәрә, кабул итә, исәп алып бара. Вера әйтә, табигате буенча ул – хезмәт сөючән һәм бик җаваплы кеше. Әгәр берәр нәрсә вәгъдә итсә – эшләячәк.

СВО ветераннары гаиләләре Яңа Чишмә районында «Ватанны саклаучылар» фондының социаль координаторының даими күзәтүендә. Фондтан Илнарга Россиянең тернәкләндерү үзәкләренең берсенә юллама тәкъдим иткәннәр. Ил буенча андый үзәкләр 12, әмма Татарстанда алар юк. Илнар чиратка куелган. Әлегә ул гаиләсеннән ерак китәргә батырчылык итми. «Әгәр бик зур мохтаҗлык килеп чыкса, китәчәк», - ди хатыны.

Контузиядән һәм СВОда алган баш сөяге-мие җәрәхәтеннән соң, Илнар медицина тикшерүенә йөри. Эчке эшләр бүлеге һәм СВО ветераны буларак, аңа шифаханәләргә юлламалар бүлеп бирәләр. Узган ел шифаханәдә ТР Эчке эшләр министрлыгы линиясе буенча ял итә. 

Ветеран 22 ел эчке эшләр органнарында хезмәт иткән, күп бүләкләр алган, майор дәрәҗәсендә эштән киткән (выслуга буенча).

Ә Ватанны саклаучылар көне алдыннан Илнарны «ТР Эчке эшләр министрлыгының Мактаулы хезмәткәре» күкрәк билгесе белән бүләклиләр, аны аңа Казанда ведомство җитәкчесе Дамир Сатретдинов тапшыра.

Гаилә

Хатыны Илнар турында кайгыртучан, эшчән ир ди. гаиләләре спорт белән дә дус.

Олы уллары Адель Казан физкультура, спорт һәм туризм академиясендә футбол буенча тренерлыкка укый, югары лига командасында уйный. 

Вера кече улы Аким белән ел саен «Россия чаңгы юлы», «Татарстан кроссы» массакүләм ярышларында катнаша. Шәхси зачетта да, «Иң спорт яратучы гаилә» номинациясендә дә җиңүчеләр булалар. Моннан тыш, дүртенче сыйныф укучысы Аким йөзү секциясенә йөри.

Быел Илнар һәм Вераның никахына 20 ел тула. Әлбәттә, алар гаиләнең шундый сынаулар аша үтә алуына шат. никахлары электән бик нык була.

Ир белән хатын бер-берсен ярату гына аларга барлык кыенлыкларны һәм киртәләрне җиңәргә ярдәм итә дип ышана.